Τα «Ερείπια» μιας πολιτικής
Mέρος της τεράστιας θεσμικής και συνταγματικής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων φορέων του AIDS είναι και η ταυτόσημη αντιμετώπιση τους από τα ΜΜΕ στα δελτία των 8
Θυμίζουμε σήμερα την ελληνική ντροπή όπως παρουσιάστηκε στο ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή, «Ruins» (Ερείπια), που αποτελεί μικρό μόνο δείγμα της τεράστιας θεσμικής και συνταγματικής παραβίασης όλων των ανθρώπινων δικαιωμάτων Ελληνίδων και αλλοδαπών γυναικών και από τις 4 εξουσίες της δημοκρατίας. Η υγειονομική διάταξη 39Α εξέθεσε διεθνώς την Ελλάδα και κατέστησε τις γυναίκες της αντικείμενα διαπόμπευσης και στιγματισμού. Από τον Ανδρέα Λοβέρδο και τονΑδωνι Γεωργιάδη μέχρι τον Μάκη Βορίδη άρχισε η ελληνική «τζιχάντ» κατά των οροθετικών γυναικών με τη συμβολή των κατασταλτικών μηχανισμών και τουΚΕΕΛΠΝΟ. Μόνη παρένθεση, η προσωρινή κατάργηση της διάταξης επί υφυπουργίας της γιατρού Φ. Σκοπούλη. Σήμερα η συνέχεια της διαπόμπευσης ολοκληρώνεται στα δικαστήρια, ενώ οι τυφλές επιχειρήσεις-σκούπα συνεχίζονται ανελέητα κάθε βράδυ.
Ο διεθνής διασυρμός
Στο 7ο παγκόσμιο συνέδριο του IAS (Διεθνής Κοινωνία για το AIDS) τον Ιούλιο του 2013 η αναφορά στην επαναφορά της διάταξης Λοβέρδου ήταν αντικείμενο σφοδρής κριτικής. Η πρόεδρος Φρανσουάζ Μπαρέ-Σινουσί στην τελική της ομιλία είπε: «Ενώ οι επιστημονικές εξελίξεις για την αντιμετώπιση του HIV (AIDS) μας κάνουν πιο αισιόδοξους, χρειάζονται περισσότερο από ποτέ η παράλληλη προβολή και υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαφορετικά οι επιστημονικές εξελίξεις δεν θα σημαίνουν τίποτα. Είναι συνεπώς για μας μεγάλη απογοήτευση η εκ νέου εισαγωγή στην ελληνική νομοθεσία της υγειονομικής διάταξης που επιβάλλει την υποχρεωτική εξέταση και ποινικές συνέπειες με κράτηση στις εκδιδόμενες γυναίκες. Ως πρόεδρος του IAS, καταδικάζω αυτήν την κίνηση και καλώ την ελληνική κυβέρνηση να ξανασκεφτεί τη θέση της».
Στο ίδιο πλαίσιο και η αντίδραση της προέδρου του Ινστιτούτου Παστέρ, Ροζμαρί Βαν Λεμπέρζ, για την παραμονή στη διοίκηση του ελληνικού τμήματος του κ. Θεόδωρου Παπαδημητρίου, που είναι ταυτόχρονα γενικός διευθυντής του ΚΕΕΛΠΝΟ. Σε επιστολή της στην πρόεδρο της οργάνωσης «Act Up» στο Παρίσι αναφέρει: «Η απόφαση των ελληνικών αρχών να διατηρήσουν τον κ. Θεόδωρο Παπαδημητρίου στη θέση του στο Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό για τις νομικές σχέσεις του Ινστιτούτου με τους τοπικούς θεσμούς». Η επιστολή σημείωνε ότι ο ίδιος είναι ταυτόχρονα γενικός διευθυντής του ΚΕΕΛΠΝΟ, που το 2012 συμμετείχε στο πρωτοφανές κυνήγι οροθετικών, με υποχρεωτικούς ελέγχους και πολύμηνες προφυλακίσεις γυναικών που κατηγορήθηκαν για κακούργημα. Για τον λόγο αυτό ζητήθηκε η διακοπή της σύμβασης του 2008 μεταξύ του Ινστιτούτου και του ελληνικού τμήματος.
Πέρα όμως από τις διεθνείς θεσμικές αντιδράσεις, όλες οι διεθνείς και ελληνικές οργανώσεις και τα δίκτυα υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγγείλει απερίφραστα το τυφλό κυνήγι μαγισσών, ενώ το ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή ξεδίπλωσε και αποτύπωσε το μέγεθος της εγκληματικής στοχοποίησης γυναικών για τις ακροδεξιές προεκλογικές ανάγκες του πολιτικού συστήματος το 2012, με πλάνα από τις δηλώσεις Σαμαρά και τις ρατσιστικές προτροπές μίσους των Μιχαλολιάκου-Παναγιώταρου. Το ακροδεξιό αυτό γαϊτανάκι συνεχίζεται δυστυχώς μέχρι σήμερα, στοχοποιώντας ανήμπορους ανθρώπους, με αποτέλεσμα την εξουθένωση, την περιθωριοποίηση και τον απόλυτο διασυρμό τους.
Η διάταξη Λοβέρδου
Λίγο πριν από τις εκλογές του 2012, ως υπουργός Υγείας, ο κ. Λοβέρδος εξέδωσε την υγειονομική διάταξη 39Α, που βασιζόταν σε Αναγκαστικό Νόμο του 1940: «Εχοντας υπόψη την ανάγκη λήψης μέτρων για να προστατευθεί η υγεία του πληθυσμού, αποφασίζουμε: Λοιμώδη νοσήματα επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία θεωρούνται τα νοσήματα που ορίζονται [...] ρητώς από το ΚΕΕΛΠΝΟ. Στον κατάλογο μπορεί να προστίθενται ή να αφαιρούνται νοσήματα από τον υπουργό Υγείας, μετά από εισήγηση του ΚΕΕΛΠΝΟ. Ειδικά για το HIV, HBV, HCV θα υπάρχει ειδικός έλεγχος για τα άτομα που κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών καθώς και για τα εκδιδόμενα άτομα. Οι αστυνομικές αρχές παρέχουν κάθε νόμιμη συνδρομή. Οι παραβάτες των διατάξεων της παρούσας τιμωρούνται κατά τα οριζόμενα».
Ο ίδιος ο υπουργός εξηγούσε: «Τώρα, αν κάποιος δεν δεχτεί τον έλεγχο, τον κάνουμε με το ζόρι. Ανακάλυψα μια διάταξη του 1940 που έδινε μόνο στον υπουργό Υγείας τη δυνατότητα να εκδίδει υγειονομικές διατάξεις και αν κάποιος δεν ήθελε, μπορούσε να αρνηθεί. Τώρα πηγαίνουμε με τη συνοδεία της αστυνομίας και άρα κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τον έλεγχο κι αν δεν θέλει τον συλλαμβάνουν».
Σκηνές από τα «Ερείπια»
Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές του 2012. Ενα πρωί ξημερώματα συλλαμβάνεται πρώτο ένα κορίτσι 20 χρόνων από τη Ρωσία και παρουσιάζονται τα πρώτα δείγματα της ταυτόσημης αντιμετώπισης από τα ΜΜΕ στα δελτία των 8.
- «Δόθηκαν πριν από λίγο στη δημοσιότητα οι φωτογραφίες της εικοσάχρονης Ρωσίδας που εκδιδόταν […] και πάσχει από AIDS και σύμφωνα με πληροφορίες εκατοντάδες πελάτες ήταν θύματα […] Κατηγορείται για το αδίκημα της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης και δεν έπεισε τις δικαστικές αρχές δηλώνοντας ότι δεν γνώριζε ότι ήταν φορέας».
- Ακούγεται η φωνή του Νίκου Ευαγγελάτου, που συνοδεύεται από μουσική θρίλερ, να λέει: «Μια υγειονομική βόμβα! Αποδείχτηκε ακριβώς ότι είναι μια υγειονομική βόμβα!»
Σε επόμενο πλάνο η συντάκτρια του περιοδικού «Unfollow» (συμπαραγωγός της ταινίας), Μ. Αλεβιζοπούλου, αποτυπώνει με τα λόγια της όλη την εικόνα: «Δεν μπορώ να σβήσω το πρόσωπο της πρώτης γυναίκας (της Ρωσίδας) από τη μνήμη μου γιατί σχεδόν χαμογελούσε κι αναρωτιέμαι αν καταλάβαινε τι έχουν σκοπό να της κάνουν. Αν μπορούσε να συλλάβει στο ελάχιστο αυτό που θα επακολουθούσε».
- Η συνέχεια των συλλήψεων αποκαλύπτει το «φοβερό» γεγονός. Την ώρα που ο Α. Πορτοσάλτε μιλάει «για τις Αφρικανές που εκδίδονται είτε γιατί είναι βουντού είτε για διάφορα ζητήματα», αποδεικνύεται ότι πάνω από το 80% όσων συλλαμβάνονται είναι Ελληνίδες, ενώ το σύνολο των συλλήψεων αφορά τοξικοεξαρτημένες που εξασφάλιζαν με κάθε τρόπο τη δόση τους. Ο μύθος της «μετανάστριας πόρνης» που αποτελεί απειλή καταρρέει, ενώ οι 32 γυναίκες, κυρίως Ελληνίδες, οδηγούνται στον Κορυδαλλό.
- Ο δικηγόρος και μέλος της ομάδας νομικής προστασίας, Κ. Φαρμακίδης, σχολιάζει στον φακό: «Μια μαζική απρόσωπη σκούπα και μαζεύονται εκατοντάδες γυναίκες για αναγκαστική υγειονομική εξέταση από μέρη όπου συχνάζουν τοξικοεξαρτημένοι κι όχι από νόμιμους ή παράνομους οίκους. Χωρίς συναίνεση εξετάζονται μέσα σε αστυνομικά τμήματα, ενώ το στοιχείο της οροθετικότητας δεν χρησιμοποιείται για τη θεραπευτική αντιμετώπιση αλλά για την ποινική δίωξη».
Οι μαρτυρίες και το σοκ γιατρών που χρόνια τώρα παλεύουν δίπλα στους ασθενείς τους στις μονάδες ειδικών λοιμώξεων των δημόσιων νοσοκομείων κόντρα στον στιγματισμό και στις προκαταλήψεις είναι καταλυτικές:
Ουρανία Γεωργίου (Νοσ. «Ευαγγελισμός»): «Ολα μια προεκλογική εκστρατεία, χωρίς κανείς να ενδιαφέρεται το ποιος θα πληρώσει. Το υπουργείο Υγείας και το κομμάτι του ΚΕΕΛΠΝΟ που δέχτηκαν να δώσουν στοιχεία και τα ΜΜΕ έχουν τις μεγαλύτερες ευθύνες. Τους ενδιέφερε να μαζέψουν οροθετικές γυναίκες για να φτιάξουν αυτό που σκηνοθέτησαν στο μυαλό τους, δεν βρήκαν πουθενά έστω και μια συναλλαγή με πελάτη. Οι κοπέλες που οδηγήθηκαν στη φυλακή ήταν κυρίως βαριές χρήστριες και έκαναν μπαμ από μακριά. Ποιος φιλήσυχος οικογενειάρχης θα πάρει μια τέτοια κοπέλα στον δρόμο και μάλιστα θα έχει και το θράσος να της ζητήσει να μη βάλει προφυλακτικό; Δεν επιτρέπεται γιατρός να πάει στην αστυνομία να κάνει ιατρική πράξη».
Χρυσ. Μπότση (Νοσ. Συγγρού): «Ημασταν σε ιατρικό συνέδριο και μιλούσαμε για τις προϋποθέσεις της καραντίνας όταν ένας φοιτητής μάς διέκοψε λέγοντας, τι συζητάμε τώρα, αυτή τη στιγμή συνελήφθη μια Ρωσίδα επειδή έχει AIDS. Τον κ. Λοβέρδο ακούσαμε έκπληκτοι να λέει στον ΟΗΕ το 2011 ότι το AIDS το έφεραν Αφρικανές εκδιδόμενες μέσω του τράφικινγκ. Αυτό δεν ισχύει και μέχρι σήμερα η κύρια ομάδα στην Ελλάδα είναι άνδρες ομοφυλόφιλοι και χρήστες ουσιών, ενώ οι γυναίκες είναι φοβερή μειοψηφία. Οταν τον ρωτήσαμε έκθαμβοι από πού είχε την πληροφορία, απάντησε ότι τις πληροφορίες τις είχε ο ίδιος».
Φανερά εκνευρισμένος, καταγράφεται στον φακό ο Ανδρέας Λοβέρδος να ενημερώνει τα ΜΜΕ για την υγειονομική του βόμβα και να δηλώνει ότι ελέγχθηκαν 100 άνδρες (που απευθύνθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ) και από αυτούς 5 βρέθηκαν οροθετικοί. Ωστόσο, στη συνέχεια, η γιατρός Ουρανία Γεωργίου μιλάει για 400 ελέγχους και για πλήρη άρνηση να δοθούν στους γιατρούς τα στοιχεία των 5 οροθετικών. Τις επόμενες ημέρες ο υπουργός επιμένει ότι τα στοιχεία είναι ακλόνητα κι ότι το AIDS το μεταφέρουν (έτσι γενικώς) οι μετανάστες και οι εξαρτημένοι.
Μ. Αλεβιζοπούλου: «Ακούσαμε σε συνέντευξη Τύπου τον κ. Λοβέρδο να λέει ότι απειλούμαστε από τον ιό και να γράψετε μεγάλα κομμάτια εσείς οι δημοσιογράφοι για την απειλή να μπει ο ιός από τις μετανάστριες στην ελληνική οικογένεια. Δίπλα του, ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για τον HIV, ο γιατρός Μ. Λαζανάς, βεβαίωνε ότι εξαρτημένοι κολλάνε επίτηδες τον ιό για να πάρουν το κοινωνικό επίδομα».
Τα ΜΜΕ εξαίρουν τη συμβολή του ΚΕΕΛΠΝΟ, ενώ γιατροί του οργανισμού σπεύδουν να πουν ότι μέχρι και δημοσκόπηση παρήγγειλε το ΚΕΕΛΠΝΟ και πήρε το μήνυμα της κοινής γνώμης ότι καλά κάνει! Μια κοινή γνώμη όπου συχνά καταφεύγει το ΚΕΕΛΠΝΟ για να επιβεβαιώνει το έργο του. Μια κοινή γνώμη που αποφασίζει υπό το κράτος πανικού και άγνοιας αν καλώς στιγματίζονται και τιμωρούνται οι ευάλωτοι.
Μια σχεδόν στυγνή ιατρική εικόνα προβάλλει μέσα από τα λόγια εκείνων των γιατρών του ΚΕΕΛΠΝΟ που δέχτηκαν να παίξουν τον ρόλο ενός ακούσιου ή και εκούσιου μάρτυρα κατηγορίας, δίνοντας στοιχεία στην αστυνομία, κάνοντας ιατρικές εξετάσεις μέσα στα κρατητήρια και βαρυσήμαντες δηλώσεις στον φιλικό φακό των βραδινών δελτίων. Μαζί τους δυστυχώς και η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.
Οσο για την ηγεσία της ελληνικής ιατρικής κοινότητας, περιορίστηκε σε διάσπαρτες καταγγελίες και δελτία Τύπου διαμαρτυρίας... μετά τις εκλογές.
Οι μαρτυρίες των θυμάτων και των μανάδων τους στον διακριτικό αυτό φακό είναι κοφτερό μαχαίρι για κάθε «φιλήσυχο» πολίτη που θα δει την ταινία. Κορίτσια άρρωστα από τη χρήση, με μικρά παιδιά και γονείς που έφτασαν να μην τους μιλάνε οι γείτονες μετά τη διαπόμπευση (έδωσαν στη δημοσιότητα μέχρι και τις διευθύνσεις κατοικίας τους). Σε μία περίπτωση, το ΚΕΕΛΠΝΟ πήγε σε χωριό να εξετάσει το παιδί μιας κοπέλας και το έδιωξαν μετά από το σχολείο, ενώ άλλοι συγγενείς κοριτσιών έχασαν τη δουλειά τους.
«Από την ώρα που πήγα στα κρατητήρια μέχρι τον Κορυδαλλό δεν γνώριζα τίποτα, φρικαρισμένη από όλη την κατάσταση, χάλια, αλλά και μετά από όλο το σκηνικό που σε στενοχωρούσε ακόμα περισσότερο στη φυλακή. Μας έφερναν φαγητό με γάντια και μάσκες σε 32 κοπέλες που βρεθήκαμε εκεί, δεν υπολογίζανε τι θα απογίνουμε μετά, δεν σκέφτονταν τι θα τραβήξουμε, για ψήφους το έκαναν. Δεν έβγαλαν κάτι καλύτερο όμως για τη χώρα τους με το βούκινο».
Μια μαρτυρία στην «Εφ.Συν.»
Η συνομιλήτριά μας έχει πλέον φτάσει ένα βήμα πριν από την πλήρη επανένταξη και αποφοίτησή της από το ΚΕΘΕΑ. Σπουδάζει, εργάζεται και με πολλές προσπάθειες χτίζει μια νέα σταθερή σχέση με την κόρη της, που λόγω της χρόνιας χρήσης είχε αφήσει μωρό στη φροντίδα της οικογένειάς της. Τώρα η μικρή μπορεί να είναι πια περήφανη για τη μαμά της.
«Ημουνα στην πρώτη φουρνιά που μαζέψανε από την Ομόνοια και η τότε εικόνα μου αποτελούσε λόγο για να με "διαλέξουν" οι αστυνομικοί. Δεν ήξερα φυσικά ότι ήμουν οροθετική και έκανα ό,τι έκανα για να εξασφαλίζω τη δόση μου. Με πήραν από τον δρόμο και νόμιζα ότι είναι μια συνηθισμένη προσαγωγή. Στο 4ο τμήμα της Ομόνοιας μου είπαν θα σου κάνουμε εξετάσεις κι "αν έχεις AIDS, πας μέσα". Αυτό είναι ακόμα γραμμένο μέσα μου! Δεν χώραγε κουβέντα για το αν θα πάω νοσοκομείο ή θα πρέπει να κάνω μια θεραπεία, ο δρόμος ήταν μόνο η φυλακή. Στον Κορυδαλλό μας πήγαν σε ένα υπόγειο με ποντίκια και βρόμα παντού. Μια τρύπα κρύα με σπασμένα παράθυρα και συνθήκες υγιεινής ανύπαρκτες και μας πήγαν εκεί, ενώ υποτίθεται είμαστε πιο ευάλωτες λόγω της οροθετικότητας στην κάθε αρρώστια. Τους άνδρες οροθετικούς τους οδηγούσαν στο νοσοκομείο, που μπορεί να είναι κι αυτό χάλια αλλά κατανοούν ότι χρειάζονται κάποια ιδιαίτερη φροντίδα. Μαζί μας και μια ανήλικη. Καμιά δεν ήξερε πριν ότι ήταν οροθετική. Τα κάναμε όλα μόνες μας, μαζί και με τα φοβερά στερητικά και πλήρη άγνοια για ποιον λόγο είμαστε μέσα, τι πρέπει να κάνουμε, τι αδίκημα διαπράξαμε.
Για μένα ειδικά μετά... ήρθε το ΚΕΘΕΑ και κάπως ξύπνησε ο εγκέφαλός μου, άρχισα να ονειρεύομαι, να θέλω. Είχα πιάσει πάτο. Μας μίλησαν, ήρθαν εκεί κάτω στο υπόγειο και πήγα. Στην αρχή πήγαινα γιατί στην κοινότητα ήταν όλα καθαρά, με καλύτερο φαγητό και ξέφευγα από την αθλιότητα, αλλά μετά άρχισαν όλα να αλλάζουν».
Στην ταινία σχολιάζει ο Μάθιου Γουέιτ, καθηγητής δικαίου και πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Birkbeck), ότι όσο η θεραπεία γίνεται αποτελεσματικότερη, στη Δύση αυξάνει παράλογα η τάση ποινικοποίησης. Αυτό λέει ο καθηγητής «οφείλεται, ειδικά στις περιόδους οικονομικής κρίσης, στον φόβο για τον άλλον, τον ξένο, τον άνεργο, τον πολιτικό "ταραξία" και τον αόρατο ιό του φορέα. Μια αστική προκατάληψη ο φόβος ότι ο ιός θα δραπετεύσει στον "κανονικό" πληθυσμό. Είναι επομένως εύκολο να ικανοποιήσουμε ένα λαϊκό αίτημα λέγοντας "μην ανησυχείτε, θα τιμωρήσουμε εκείνους που δεν έχουν πρόσβαση στους θεσμούς, που δεν μπορούν να επιχειρηματολογήσουν στα ΜΜΕ, που είναι ήδη στο περιθώριο"».
Καμιά συνέπεια δεν υπήρξε φυσικά για δημοσιογράφους που αντιμετώπισαν τόσο πρόστυχα το θέμα. «Ξεφτίλισαν το γυναικείο φύλο και μετά εμάς σαν ανθρώπους», λέει στον φακό μια γυναίκα, μέλος ομάδας αλληλεγγύης, ενώ μια άλλη συμπληρώνει: «Ηταν ό,τι πιο ποταπό, πιάσαμε πάτο σαν χώρα».
Και συνεχίζουμε…
Η εμβληματική «Ελληνική υπόθεση»
H τρομοκρατική, κρατική δίωξη κατά οροθετικών ανθρώπων το 2012 συνέπεσε με μια ευτυχή παγκόσμια συγκυρία. Το χάπι Truvada για την πρόληψη της μετάδοσης του ΗΙV και οι πρόσφατες κλινικές δοκιμές που δείχνουν τη μεταδοτικότητα των οροθετικών που λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία να αγγίζει το μηδέν μας έχουν εισαγάγει αισίως στην εποχή του συνθήματος «η θεραπεία είναι πρόληψη». Μετά από 30 χρόνια αγώνα κατά του AIDS, οι επιστημονικές εξελίξεις δίνουν ελπίδα στους οροθετικούς ότι με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, το στίγμα του ιού μπορεί να γίνει σύντομα παρελθόν. Ο ιός HIV δεν εμποδίζει πια μια πλήρη ζωή. Σε αυτό το πλαίσιο, οι δικαστικές αποφάσεις που ποινικοποιούν τη μετάδοσή του διαψεύδονται από την επιστήμη. Μέσα σε αυτό το ελπιδοφόρο πλαίσιο, οι ελληνικές αρχές, με πρωτοστάτες υπουργούς και την ηγεσία του αμαρτωλού ΚΕΕΛΠΝΟ, έβαλαν τη χώρα μας στον ντροπιαστικό παγκόσμιο χάρτη της ποινικοποίησης του ιού. Η «σκούπα» κατά εκατοντάδων γυναικών λίγο πριν από τις εθνικές εκλογές δεν είχε προηγούμενο ούτε στον μαζικό της χαρακτήρα ούτε στο σαθρό νομικό της πλαίσιο. Οι τελευταίες αρνητικές δικαστικές εξελίξεις και το ξέπλυμα των υπευθύνων από τους εισαγγελείς είναι το νέο κεφάλαιο αυτής της πρωτοφανούς ιστορίας.
Στο χρονικό των γεγονότων που καταγράψαμε στο ντοκιμαντέρ μας «Ruins»/Ερείπια(συμπαραγωγή OmniaTV, περιοδικού «Unfollow», Ντόρας Οικονομίδου και της υπογράφουσας) αποτυπώσαμε μέσω μαρτυριών που αποκρύφτηκαν από τα συνένοχα της εξουσίας ΜΜΕ τις τραγικές επιπτώσεις της υπόθεσης. Αποπειραθήκαμε όμως να αποδώσουμε και τις πολιτικές διαστάσεις της, που θα μας ακολουθούν μέχρις ότου και οι τέσσερις εξουσίες μας αναλάβουν την ιστορική ευθύνη τους να απαλλάξουν την κοινωνία από τη βαριά κληρονομιά αυτής της επιχείρησης.
Νομικοί, γιατροί και ακτιβιστές στις 16 χώρες όπου έχουν γίνει δημόσιες προβολές του ντοκιμαντέρ μας σχολίασαν τη σημασία της «Ελληνικής υπόθεσης» ως εμβληματικό παράδειγμα των καταστροφικών συνεπειών της βίαιης κρατικής καταστολής για τη δημόσια υγεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αυτή η καταστολή νομιμοποιείται πλέον τόσο από τα δικαστήρια όσο και από την ισχύουσα 39Α. Η εξαίρεση Λοβέρδου αποτελεί τον νέο μας κανόνα. Οι προβολές μας από πανεπιστήμια, οργανισμούς, σωματεία και χώρους κοινωνικής συνέλευσης άνοιξαν μια συζήτηση για τη σταδιακή πορεία του εκφασισμού σε μια κοινωνία. Είναι στο χέρι όλων όσων δεν θέλουμε να ζήσουμε τον θρίαμβο ενός επικίνδυνου καθεστώτος που καταδικάζει αθώους ανθρώπους χωρίς έλεος και χωρίς στοιχεία να διατηρήσουμε αυτή τη συζήτηση ζωντανή.
Ζωή Μαυρουδή
Η νομική εξέλιξη
Η αρχική κατηγορία για τις διαπομπευμένες γυναίκες ήταν «βαριά σκοπούμενη σωματική βλάβη κατά συρροή», ένα βαρύτατο δηλαδή κακούργημα. Μετά τις έντονες διαμαρτυρίες και την προσεκτικότερη ματιά των δικαστικών αρχών, οι κατηγορίες έγιναν πλημμελήματα, ενώ οι προφυλακισμένες βαθμιαία αποφυλακίστηκαν, αφού πρώτα έγιναν πρωτοσέλιδα.
Η πλέον πρόσφατη εξέλιξη ήταν μια καταδίκη οροθετικής και μάλιστα από το Εφετείο. Σε επικοινωνία μας με τον δικηγόρο Κ. Φαρμακίδη, μέλος της ομάδας νομικών που υπερασπίζονται τα θύματα, πληροφορηθήκαμε ότι η γυναίκα είναι μεγαλύτερης ηλικίας, αλλοδαπή και χρόνια χρήστρια (ασθενής του ΟΚΑΝΑ). Η ποινή ορίστηκε σε 12 μήνες φυλάκιση με αναστολή για το πλημμέλημα της «βαριάς σωματικής βλάβης». Τώρα η γυναίκα θα προσφύγει διά των συνηγόρων της στον Αρειο Πάγο.
Ο Κ. Φαρμακίδης μας δήλωσε ότι η συγκεκριμένη γυναίκα συνελήφθη σε επιχείρηση του «Ξένιου Δία» (συγκεκριμένα, του Α.Τ. Ομονοίας) πολύ αργότερα, είχε βιβλιάριο υγείας και βρισκόταν ήδη σε αντιρετροϊκή θεραπεία. Δεν υπήρξε καμιά μαρτυρία και οδηγήθηκε στο εδώλιο επειδή -κατά τον αστυνομικό- έκανε άσεμνες χειρονομίες! Τελικά καταδικάστηκε σε πρώτο και δεύτερο βαθμό χωρίς κανένα στοιχείο τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης αδικήματος. Η γυναίκα δηλαδή απλά γνώριζε την ασθένειά της και χωρίς καμιά αιτία τιμωρήθηκε γι' αυτήν, ενώ ποτέ δεν αποδείχτηκε ότι εκδιδόταν και ειδικά χωρίς προφυλάξεις. Είναι εξάλλου γνωστό ότι οι τυφλές «σκούπες» δεν θεμελιώνουν εξατομικευμένες κατηγορίες και αυτός είναι άλλος ένας λόγος για την απόλυτη και ουσιαστική παρανομία αυτών των επιχειρήσεων.
Σχολιάζοντας την καταδίκη αυτής της γυναίκας, ο Εντουιν Μπερνάρ, υπεύθυνος της διεθνούς πρωτοβουλίας ενάντια στην ποινικοποίηση, λέει: «Απ' όσο γνωρίζω, αυτή είναι η πρώτη και μοναδική περίπτωση στην Ευρώπη όπου η φερόμενη ως εργάτρια του σεξ οροθετική κρίθηκε ένοχη για απόπειρα να μεταδώσει σε άλλους τον ιό HIV. Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΗΕ συστήνουν να διώκεται μόνο η πραγματική μετάδοση και όχι ο κίνδυνος μετάδοσης και ακόμα και αυτό να ισχύει μόνο όταν υπάρχουν αποδείξεις ότι υπήρξε κακόβουλη πρόθεση μόλυνσης. Πιστεύω, επίσης, ότι το δικαίωμα της γυναίκας σε μια δίκαιη δίκη έχει παραβιαστεί: δεδομένου ότι δεν υπήρξε ποτέ μια δίωξη αυτού του είδους στην Ελλάδα, πώς θα μπορούσε να ξέρει η γυναίκα αυτή ποιος είναι ο νόμος και θα προστάτευε τον εαυτό της από την ποινική δίωξη; Δυστυχώς, η Ελλάδα είναι στη λάθος πλευρά της ιστορίας».
Πρόσφατα απορρίφθηκε από τον εισαγγελέα Εφετών η μήνυση που είχε ασκηθεί σε δεύτερο βαθμό από 5 γυναίκες και 4 ΜΚΟ κατά γιατρού και αστυνομικού, κατά της ηγεσίας του ΚΕΕΛΠΝΟ και κατά παντός υπευθύνου για την επιχείρηση του 2012. Αυτή η απόρριψη της μήνυσης κλείνει ίσως κάθε πιθανότητα απόδοσης ποινικών ευθυνών τόσο στα εκτελεστικά όργανα όσο και σε όσους εμπνεύστηκαν και διέταξαν από θέσεις εξουσίας την επιχείρηση. Ο εισαγγελέας απέρριψε όλα τα επιχειρήματα των γυναικών για τις παραβιάσεις του ιατρικού απορρήτου και τις εξαναγκαστικές εξετάσεις που υπέστησαν υπό συνθήκες καταστολής.
Στο μεταξύ, την ίδια στιγμή η διαδικασία για την εκδίκαση της υπόθεσης προχωρά κανονικά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου έχουν προσφύγει με την αφιλοκερδή νομική συνδρομή της Ομάδας Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών συνολικά 12 από τις παθούσες.
Τα τελευταία δυο χρόνια είχαμε αθωώσεις 8 γυναικών και εκδίκαση αποζημιώσεων για παράνομη προφυλάκιση των αθωωθέντων.
Στις 23.1.2015 θα γίνει η δίκη για άλλες 11 γυναίκες (όλες για πλημμέλημα).
Η πλέον πρόσφατη ελληνική ντροπή είναι η υπόθεση διαπόμπευσης ατόμου για τον ιό HPV στη Μυτιλήνη, που θέτει ξανά τα νομικά ερωτήματα σε ένα πραγματικό πλαίσιο.
Στο μέτωπο των εξελίξεων στην υπόθεση περιλαμβάνεται και η εξέταση της υγειονομικής διάταξης 39Α στο ΣτΕ, που αναβλήθηκε για τον προσεχή Μάρτιο.
Διαβάστε
Ζωή Μαυρουδή
«H σταγόνα πολιτικής τιμής του Αδωνι Γεωργιάδη»
(περ. Unfollow, ιστότοπος, 19.3.2014)
Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου
«HIV-AIDS: Από τη Θάτσερ στον Λοβέρδο»
(περ. Unfollow, τχ. 1, Δεκέμβριος 2011)
Χαράλαμπος Πουλόπουλος
«Κρίση, φόβος και διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής»
(εκδ. Τόπος, Αθήνα 2014)
Οι μηχανισμοί χειραγώγησης των πολιτών την περίοδο της κρίσης, οι αποδιοπομπαίοι τράγοι και η προοπτική της αλληλεγγύης.
Δείτε
«Ruins»
(Οροθετικές γυναίκες, Το χρονικό μιας διαπόμπευσης)
(σκηνοθεσία Ζωή Μαυρουδή, 2013)
Η εξιστόρηση της δίωξης των οροθετικών γυναικών, οι οποίες προσήχθησαν από την Ελληνική Αστυνομία, υπέστησαν εξαναγκαστικούς ελέγχους για ΗΙV, προφυλακίστηκαν για κακούργημα, και τελικά διαπομπεύτηκαν, όταν οι φωτογραφίες και τα προσωπικά τους δεδομένα δημοσιοποιήθηκαν στα ΜΜΕ, λίγες μέρες πριν από τις εθνικές εκλογές της 6ης Μαΐου 2012.
Το ντοκιμαντέρ είναι προσβάσιμο στον παρακάτω ιστότοπο, όπου φιλοξενείται και άλλο σχετικό υλικό:
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: Τάσος Κωστόπουλος, Αντα Ψαρρά, Δημήτρης Ψαρράς ios@efsyn.gr
Πηγη www.efsyn.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου