Οι γαλλικές «ολονυχτίες» και η μακρά νύχτα της Ευρώπης

AP Photo/Michel Euler




Τον περασμένο Οκτώβριο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, μιλώντας στο συνέδριο των ευρωπαϊκών συνδικάτων (ETUC) στο Παρίσι, είχε τονίσει ότι τον ενοχλούν οι μεγάλες μισθολογικές ανισότητες, η προσωρινή απασχόληση και οι κακές εργασιακές σχέσεις που επικρατούν στην Ευρώπη.
Είπε ότι ήταν περήφανος που χάρη στην καλή σύμβαση εργασίας του ανθρακωρύχου πατέρα του ο ίδιος μπήκε στη Νομική και είχε τη λαμπρή καριέρα που ξέρουμε. Και προανήγγειλε πρόταση για έναν «ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων», κάποιους ελάχιστους κοινούς κανόνες στις εργασιακές σχέσεις και στην κοινωνική προστασία.
Ο κ. Γιούνκερ τήρησε την υπόσχεσή του. Πριν από έναν μήνα η Κομισιόν παρουσίασε το προκαταρκτικό σχέδιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Πυλώνα, που τίθεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι το τέλος του έτους, ώστε το 2017 να πάρει νομοθετική μορφή.
Ελάχιστη δημοσιότητα δόθηκε στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επισκιάστηκε από την κορύφωση του προσφυγικού, από τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες, αλλά και από την τεράστια αναταραχή στη Γαλλία εναντίον του εργασιακού νομοσχεδίου της κυβέρνησης, με το οποίο ξηλώνονται οι τελευταίες προστατευτικές για τους εργαζόμενους ρυθμίσεις, στο όνομα δήθεν της ανεργίας.
Και να η ειρωνεία του πράγματος: ο Κοινωνικός Πυλώνας που υπόσχεται σε όλη την Ευρώπη ο κ. Γιούνκερ μοιάζει επικίνδυνα με την εργασιακή μεταρρύθμιση που έχει βγάλει στους δρόμους Γάλλους εργαζόμενους και νέους. Κι αυτό φωτίζει τι ακριβώς εννοεί η Κομισιόν όταν και στην Ελλάδα απαιτεί μέσω του 3ου μνημονίου να προσαρμοστεί η ελληνική εργατική νομοθεσία στις λεγόμενες «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές».
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων αφορά μόνο την ευρωζώνη. Αλλες χώρες της Ε.Ε. μόνον εθελοντικά θα ενταχθούν σε αυτόν. Γιατί άραγε;
Την απάντηση μας τη δίνει το άλλο σχέδιο της Κομισιόν, η λεγόμενη Εκθεση των Πέντε Προέδρων για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης. Εκεί μαθαίνουμε ότι ο Κοινωνικός Πυλώνας είναι το συμπλήρωμα ενός άλλου πυλώνα, του συστήματος «Αρχών Ανταγωνιστικότητας» της ευρωζώνης, που θα ελέγχει «κατά πόσον οι μισθοί εξελίσσονται ανάλογα με την παραγωγικότητα και είναι συγκρίσιμοι με τις εξελίξεις σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ».
Μόνο αν συνδυάσουμε αυτά τα δυο πράγματα καταλαβαίνουμε τη φιλοσοφία της Κομισιόν: ο Κοινωνικός Πυλώνας δεν είναι παρά ένα «εργαλείο» για την ενίσχυση της «ανταγωνιστικότητας» της ευρωζώνης, αυτής που τόσο σκληρά την πληρώνουν εργαζόμενοι, άνεργοι, νέοι και συνταξιούχοι. Γι’ αυτό και η διαμόρφωση των μισθών δεν αφήνεται στους ενδιαφερόμενους, εργαζόμενους και εργοδότες, αλλά σε κάποιες «ανεξάρτητες» Αρχές Ανταγωνιστικότητας.
Το κίνημα «Nuit debout» AP Photo/Michel Euler
Αυτό το στοιχείο είναι το πιο πονηρό στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Κοινωνικό Πυλώνα. Από τις 20 διατάξεις-αρχές αυτού του Πυλώνα, η 8η αναφέρεται σε ελάχιστο μισθό ο οποίος «πρέπει να ορίζεται με διαφανή και προβλέψιμο τρόπο που να διασφαλίζει την πρόσβαση στην απασχόληση και το κίνητρο αναζήτησης εργασίας… με βάση τις εξελίξεις της παραγωγικότητας… σε συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους».
Να ορίζεται; Από ποιον; Οχι από τις συλλογικές διαπραγματεύσεις εργαζομένων και εργοδοτών; Προφανώς όχι. Διότι η 10η αρχή του Πυλώνα κάνει μόνο μια γενικόλογη αναφορά σε «ενθάρρυνση των συλλογικών συμβάσεων για τα θέματα που τους αφορούν».
Ομως, τι ζωή απομένει στις ΣΣΕ αν τους ξεριζώσεις την καρδιά τους, τον μισθό, ή αν τους στερήσεις το οξυγόνο, τη ρύθμιση του χρόνου εργασίας; Γι’ αυτό, σε έναν άλλο κανόνα του Πυλώνα, με τον απατηλό τίτλο «Ισότητα φύλων και ισορροπία εργασίας και ζωής», μαθαίνουμε ότι εργοδότες και εργαζόμενοι μπορούν να συμφωνούν «ευέλικτες εργασιακές ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου εργασίας». Φυσικά, εκτός πλαισίου συλλογικών συμβάσεων.
Το σχέδιο της Κομισιόν για τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Πυλώνα μοιάζει με προσπάθεια να νομιμοποιηθεί και να γενικευτεί σε όλη την ευρωζώνη η απορρύθμιση της εργασίας και της κοινωνικής προστασίας που έχει ήδη συντελεστεί εδώ και που τώρα προωθείται στη Γαλλία, «πατρίδα» του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.
Πίσω από τις προσεκτικά διαλεγμένες και γενικόλογες φράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παραπέμπουν στις Συνθήκες και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., ανοίγουν παράθυρα για να παραβιαστούν και οι Συνθήκες και ο Χάρτης. Και να νομιμοποιηθούν ρυθμίσεις σαν αυτές που περιέχει το γαλλικό εργασιακό νομοσχέδιο: ωράριο και χρόνος εργασίας-λάστιχο, απλήρωτες υπερωρίες, επέκταση της μερικής απασχόλησης, φτηνότερες απολύσεις, περιορισμός των εξουσιών των επιθεωρητών εργασίας, αχρήστευση των συλλογικών συμβάσεων και των συνδικάτων.
Η Κομισιόν ξεχνάει για πάντα την πλήρη απασχόληση, ανακηρύσσει την επισφαλή εργασία ως μοναδική πύλη για την αγορά εργασίας, υπόσχεται ισόβιο μαραθώνιο επανακατάρτισης και επαγγελματικών αλλαγών, μεταφέρει την ευθύνη της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών ταμείων στους ασφαλισμένους, χωρίς καμιά αναφορά σε κρατική τους εγγύηση, και ζητεί οι παροχές στους ανέργους ή στους φτωχούς να είναι τόσο περιορισμένες ώστε να μην αποτελούν «αντικίνητρα για την ένταξη στην αγορά εργασίας».
Δηλαδή, με «ευγενικό» τρόπο, αναπαράγει το μισάνθρωπο, νεοφιλελεύθερο δόγμα ότι οι κοινωνικές παροχές κάνουν τον άνεργο ή τον φτωχό τεμπέλη και νωθρό.
Δεν θέλω να κάνω πρόχειρη, βιαστική και απλοϊκή κριτική στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε πρώτη φάση θέλω να στρέψω εκεί την προσοχή εργαζόμενων και συνδικάτων. Πρέπει να το μελετήσουμε προσεκτικά, να διαβάσουμε πίσω από τις λέξεις.
Γιατί οι τεχνοκράτες της Ε.Ε. ξέρουν καλά την τέχνη της παραπλάνησης. Πίσω από αόριστες διατυπώσεις μπορούν να κρύψουν ένα κοινωνικό «μνημόνιο» που θα μας πηγαίνει πολλές δεκαετίες πίσω. Κι αν θέλουμε να αποτρέψουμε μια μακρά ευρωπαϊκή νύχτα για τον κόσμο της εργασίας, πρέπει να ακολουθήσουμε τους Γάλλους εργαζόμενους και νέους στις ωραίες αγωνιστικές «ολονυχτίες» τους.
*ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-GUE/NGL
Πηγη www.efsyn.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Στον βούρκο χωρίς αναπνευστήρα

«Ο βασιλιάς είναι γυμνός» -εντός και εκτός της χώρας. Θα επιβιώσει των εκλογών του 2020 ο Μητσοτάκης;

Παφίλης στη Βουλή: «Ο Λασκαρίδης σας *** πατόκορφα» (βίντεο)