Η γης που μας ανήκει
Αλώνισμα | ΤΑΚΗΣ ΤΛΟΥΠΑΣ
Τις προηγούμενες μέρες, πριν ο άνεμος κυνηγήσει με τις φωτιές τα μαστιχόδεντρα της Χίου, περπάτησα στα βουνά της.
Εκεί ψηλά, στις κορφές του Πελιναίου όρους, συνάντησα ερειπωμένους ανεμόμυλους να κάνουν παρέα τις εγγόνες τους, τις ανεμογεννήτριες.
Αλλά και σε κάθε ρεματιά της Λέσβου συναντάμε γκρεμισμένους νερόμυλους και πιο κει τα πέτρινα αλώνια.
«Τα σπέρναμε όλα τούτα, γιε μου», λένε οι παππούδες και σου δείχνουν τις άγριες πλαγιές και τ’ αφιλόξενο χώμα. Κι όμως τα γεννήματα αυτής της γης θρέψανε τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου πελάγους, γενιές και γενιές.
Ξερίζωσαν τα πουρνάρια, τα σκίνα, τα βάτα, ό,τι άγριο· έσπασαν τα βράχια·συμπλήρωσαν το λιγοστό χώμα, το προστάτεψαν με σέτια και πεζούλες και το 'καναν καλλιεργήσιμη γης.
Αν τύχαινε να βρούνε και κάποια «μάνα», πα' να πει τρεχούμενο νερό, ή ν’ ανοίξουνε κάνα πηγάδι, ήταν δυο φορές τυχεροί.
Αυτή ήταν η γης τους, αυτή κι η μοίρα τους· κι έπρεπε να πολεμήσουν και με τα δυο τους για να επιβιώσουν.
Δεν υπήρχαν τα πλοία της γραμμής, για να κάνουν κάθε πρωί απόβαση τα φορτηγά γεμάτα με τα χρειαζούμενα λαχανικά και φρούτα.
Τότες, δηλαδή πριν από κάποιες δεκαετίες, τα νησιά μας ήταν αυτάρκη.
Ο καθημερινός άνθρωπος χωρίς να γνωρίζει από οικονομία και ανάπτυξη εφάρμοζε πρακτικές που μετά έγιναν θεωρία οικονομική, περιφερειακή και ανάπτυξης.
Καλή η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, αλλά από μόνη της δεν θα φέρει ανάπτυξη. Κάποια από τα έξοδα θα μειώσει, λέει ο Γιάννης Σπιλάνης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Το πλήθος των φυτεμένων ομπρελών στην άμμο των παραλιών δεν είναι παραγωγή αλλά πάρεργο.
Προς το τέλος της Κατοχής, ένας εμπνευσμένος γεωπόνος, ο Χαράλαμπος Κανόνης, εκπόνησε μελέτη που προέβλεπε τη μεταφορά των οικισμών του κάμπου της Καλλονής Λέσβου στην παραθαλάσσια περιοχή και τη δημιουργία σύγχρονης αγροτοβιομηχανικής κωμόπολης.
Ετσι η εύφορη γη θα δινόταν για καλλιέργεια. Αντιθέτως, σήμερα στην καρπερή γη ρίχνουν τσιμέντο αντί για σπόρους και η ανέγερση μεζονετών στον εύφορο κάμπο ονομάζεται ανάπτυξη.
Κι όμως τα ίδια χώματα κάποτε τροφοδοτούσαν με αγροτικά προϊόντα την περιοχή και το νησί.
Τη δεκαετία του 1930-40 καλλιεργήθηκαν περίπου 4.000 στρέμματα με σιτάρι και παράχθηκαν 200.000 έως 600.000 οκάδες καρπός· 50.000 έως 130.000 οκάδες κριθάρι· 30.000 έως 200.000 οκάδες κουκιά· 100.000 έως 250.000 οκάδες σύκα.
Επίσης παράγονταν 6.500 οκάδες σουσάμι, 4.000 οκάδες βαμβάκι, ακόμα υπήρχε και παραγωγή 127.000 οκάδων καπνού.
Πολλές φορές η ίδια η ζωή δίνει τις λύσεις. Οταν πέσει πείνα και υπάρχει οικονομικό πρόβλημα, χρειάζεται δουλειά.
Τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής, μέρος του κάμπου της Καλλονής δόθηκε προσωρινά σε ακτήμονες αγρότες της περιοχής για καλλιέργεια.
Τότε, το 1944, όπως γράφει ο λογοτέχνης Προκόπης Πανταζής, δημιουργήθηκε «το καλοκαίρι, ένας παράδεισος από μια εκατοστή οικογένειες ακτημόνων της Καλλονής αυθεντικός. Εποχή βιβλική. Ο πόλεμος γύρισε τον τροχό αιώνες πίσω. Οι άνθρωποι ζούσαν σε προϊστορικές συνθήκες. Η φυσική δύναμη μόνο στοιχείο παραγωγής. Οικονομία είδος με είδος, ανταλλαχτική. Το χώμα και το νερό έγιναν πηγή ζωής για ανθρώπους και ζώα».
«Το αγώγι κινά τον αγωγιάτη», λέει μια λαϊκή ρήση.
Πάνε οι αγωγιάτες κι οι ξωμάχοι· όμως η γης, το χώμα και το νερό είναι δω και μας περιμένει διαχρονικά σαν πιστή ερωμένη.
*συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
Πηγή www.efsyn.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου