Η πείνα ως πολεμικό όπλο μαζικής καταστροφής
Συρία, Χαλέπι | Civil Defense Directorate in Liberated Province of Aleppo via AP, FileΗ πείνα χρησιμοποιείται σκόπιμα ως όπλο πολέμου από τα βάθη της Ιστορίας της ανθρωπότητας.
Πέρα από τα πλήγματα με «συμβατικό» οπλισμό, οι επιτιθέμενες δυνάμεις επιδιώκουν να υποτάξουν τους αντιπάλους -μάχιμους και άμαχους- μέσω της λιμοκτονίας και της καμένης γης που αφήνουν πίσω τους, διαιωνίζοντας έναν φονικό φαύλο κύκλο για ευάλωτους και φτωχούς πληθυσμούς εκατομμυρίων ανά τον κόσμο.
Σε συνδυασμό με την κλασική τακτική της ασφυκτικής πολιορκίας μέχρι τελικής εξάντλησης γύρω από εμπόλεμες ζώνες, στα πλείστα «εργαλεία» των πολεμικών επιχειρήσεων συγκαταλέγονται ο αφανισμός κι η ναρκοθέτηση αγροτικών εκτάσεων, η εξόντωση κοπαδιών ζώων, η δηλητηρίαση πηγαδιών ή/και του υδροφόρου ορίζοντα, η καταστροφή υποδομών παροχής νερού και ηλεκτρικού ρεύματος, οι επιθέσεις και αρπαγές τροφίμων και φαρμάκων ανθρωπιστικών οργανώσεων πριν φτάσουν σ’ εκείνους που τα έχουν ζωτική ανάγκη.
Κι εν τέλει, η ολοκληρωτική κατάρρευση της όποιας βιοποριστικής δραστηριότητας, πρωτογενούς παραγωγής και τροφοδοτικής διόδου έχει απομείνει για την επιβίωση των λιμοκτονούντων.
Εκτός λοιπόν από αυτή καθ’ εαυτή την πρόκληση μαζικών θανάτων από ασιτία ή/και επακόλουθες αρρώστιες, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις καθιστούν αβίωτες ολόκληρες περιοχές, σπρώχνοντας στον ξεριζωμό όσους κατάφεραν να επιζήσουν και σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση σύσσωμα κράτη.
Εν έτει 2016, πάνω από 56 εκατομμύρια άνθρωποι σε 17 χώρες βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της ακραίας πείνας ως αποτέλεσμα παρατεταμένων συρράξεων, προειδοποίησαν στα τέλη Ιουλίου με κοινή εισήγησή τους προς το Συμβούλιο Ασφαλείας δύο καθ’ ύλην αρμόδιοι φορείς του ΟΗΕ, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP).
Υεμένη | EPA/ YAHYA ARHAB
Συντριπτικά οι περισσότεροι βρίσκονται στην -εν πολλοίς ξεχασμένη από τη διεθνή κοινότητα- Υεμένη.
Μετά και την πρόσφατη κατάρρευση της εκεχειρίας υπό τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών, ο συνεχιζόμενος (από τον Μάρτιο του 2015) πόλεμος μεταξύ των σιιτών ανταρτών Χούθι, υποστηριζόμενων από το Ιράν, και του στρατιωτικού συνασπισμού σουνιτικών αραβικών κρατών υπό τη Σαουδική Αραβία, με τη υποστήριξη των ΗΠΑ, έχει φέρει τον μισό πληθυσμό της χώρας -συνολικά 14 εκατομμύρια κατοίκους- στα πρόθυρα λιμού και ανθρωπιστικής καταστροφής.
Ηδη πάνω από 9.000 είναι οι νεκροί από τις εχθροπραξίες και σχεδόν 2,5 εκατομμύρια οι εσωτερικά εκτοπισμένοι.
Οι κατά τόπους στρατιωτικοί αποκλεισμοί σε προπύργια των Χούθι εμποδίζουν την πρόσβαση οργανώσεων αρωγής, προκαλώντας τραγικές ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης.
Μέσα στο μπαράζ των αεροπορικών επιδρομών της σαουδαραβικής συμμαχίας, βομβαρδίστηκε για δεύτερη φορά τη νύχτα της Τρίτης εργοστάσιο τροφίμων στην (κατεχόμενη από τους αντάρτες) πρωτεύουσα Σαναά, την ώρα που ντόπιοι πάσχιζαν με βάρδιες να παρασκευάσουν φαγώσιμα με λιγοστές πρώτες ύλες.
Δεκατέσσερις σκοτώθηκαν ακαριαία, όπως κατήγγειλαν γιατροί κι αυτόπτες μάρτυρες, παρότι δεν υπήρχε στρατιωτικός στόχος σε κοντινή ακτίνα.
Συρία
Τι να πρωτογράψει δε κανείς για τη σπαρασσόμενη Συρία των 400.000 και πλέον νεκρών, σύμφωνα με τις συντηρητικές εκτιμήσεις -ήδη από τον Απρίλιο- του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ, Στάφαν ντι Μιστούρα...
Σύμφωνα με την έκθεση των FAO και WFP, 8,7 εκατομμύρια κάτοικοι απ’ όσους έχουν απομείνει εντός της χώρας -δηλαδή το 37% του πληθυσμού, βάσει προπολεμικών υπολογισμών- χρειάζονται επειγόντως τρόφιμα, εφόδια και μέσα βιοπορισμού για να μπορέσουν να επιβιώσουν.
Με καθυστέρηση ετών και τηρώντας πάγια την πολιτική των ίσων αποστάσεων, ο γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν κατηγόρησε ανοιχτά τον Ιανουάριο και το καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ και τις ετερόκλητες δυνάμεις των ανταρτών ότι χρησιμοποιούν την πείνα ως όπλο, χαρακτηρίζοντας αυτή την τακτική έγκλημα πολέμου.
Οι πολιορκίες όμως αρχικά θυλάκων αντιφρονούντων και μετέπειτα ανταρτοκρατούμενων περιοχών από τα στρατεύματα και τους συμμάχους του Ασαντ είχαν ξεκινήσει ήδη από πρώτα χρόνια της σύρραξης το 2011.
Διεθνείς οργανώσεις και ξένοι παρατηρητές έχουν καταγγείλει πως το καθεστώς εκμεταλλεύεται ως διαπραγματευτικό χαρτί τη λιμοκτονία, επιτρέποντας -ανάλογα με τη συγκυρία και τις εξελίξεις στο έδαφος- τη μεταφορά βοήθειας και τη δημιουργία ελεγχόμενων «ανθρωπιστικών διαδρόμων» για έξοδο εγκλωβισμένων αμάχων, όπως συνέβη τελευταία, σε αμελητέο όμως βαθμό, στο μαρτυρικό Χαλέπι.
Η καθοριστική μάχη για την ανακατάληψη του ανατολικού τμήματός του -το οποίο ελέγχεται από χιλιάδες περικυκλωμένους αντάρτες και μαχητές, που αντεπιτίθενται λυσσαλέα στους στρατιώτες του Ασαντ και τους συμπολεμιστές τους στις νοτιοδυτικές συνοικίες- έχει αφήσει περίπου δύο εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρη την πόλη χωρίς νερό και ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ τα αποθέματα τροφίμων και φαρμάκων εξαντλούνται.
Ο επικεφαλής Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, Στίβεν Ο’ Μπράιεν, που ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας για τη δεινή κατάσταση, εκτίμησε πως δεν επαρκεί το ρωσικό σχέδιο για 3ωρη καθημερινή κατάπαυση του πυρός (χωρίς καν σχετική συμφωνία από τους αντικαθεστωτικούς).
Είναι αναγκαία, τόνισε, τουλάχιστον μια 48ωρη ανακωχή κάθε εβδομάδα ώστε να επιδιορθωθούν κρίσιμες υποδομές και να μοιραστούν άμεσα διαθέσιμα τρόφιμα κι εφόδια, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη την ασφάλεια των μελών τέτοιων αποστολών.
Το WFP, που πήρε άδεια τον Ιούνιο να μεταφέρει -για πρώτη φορά από το 2012 (!)- επισιτιστική βοήθεια στο αποκλεισμένο απ’ τον στρατό προάστιο της Δαμασκού Νταράγια, σημειώνει πως το καθεστώς έχει δώσει πράσινο φως για μεταφορά ειδών πρώτης ανάγκης σε 19 τοποθεσίες, που παραμένουν σε πολιορκία από τις δυνάμεις του.
Βέβαια, εκτός απ’ τον πραγματικό, μαίνεται και ο πόλεμος της προπαγάνδας από όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές, αφού ούτε οι αντάρτες -στις τάξεις των οποίων πολεμούν και φανατικοί ισλαμιστές- είναι αμέτοχοι ανάλογων αντιποίνων σε φιλοκαθεστωτικές περιοχές.
Δεν επιδέχονται όμως αμφισβήτηση οι στοιχειοθετημένες εκθέσεις διεθνών οργανώσεων, οι οποίες εμπεριέχουν σπαρακτικές μαρτυρίες αποσκελετωμένων συχνά ανθρώπων που κυριολεκτικά φυτοζωούν κι αργοπεθαίνουν μαζί με τα παιδιά τους, παγιδευμένοι στη συλλογική τιμωρία του στρατιωτικού κλοιού.
Αφρική
Νότιο Σουδάν | AP Photo/ Sunday Alamba, File
Σε ακραία επίπεδα διατροφικής ανασφάλειας βρίσκονται 4,8 εκατομμύρια άνθρωποι στο Νότιο Σουδάν -σχεδόν το 40% του πληθυσμού- λόγω και της πρόσφατης αναζωπύρωσης της εμφύλιας σύρραξης, σύμφωνα με την κοινή εισήγηση των FAO και WFP.
Δυνάμεις της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης έχουν ξεκινήσει πάλι πολύνεκρες εχθροπραξίες, τις οποίες επικαλέστηκαν οι αρχές για να απαγορεύσουν την πρόσβαση σε πληγείσες τοποθεσίες νότια της πρωτεύουσας Τζούμπα.
Επειτα από τριήμερη επίσκεψη πριν από την απαγόρευση, ο επικεφαλής Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ Ο’ Μπράιεν, γνωστοποίησε στο Συμβούλιο Ασφαλείας πως η χώρα αντιμετωπίζει μια «τεράστια και περίπλοκη» κρίση:
«Δυστυχώς τον τελευταίο χρόνο η ανθρωπιστική κατάσταση έχει επιδεινωθεί σημαντικά, ακόμα και σε περιοχές που είχαν κάπως σταθεροποιηθεί. Ο εκτοπισμός και η πείνα έχουν επεκταθεί πια απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας».
Η ασιτία μαστίζει όμως και τον τοπικό πληθυσμό της βορειανατολικής Νιγηρίας, όπου ο στρατός αδυνατεί να καταστείλει το ισλαμικό αντάρτικο της (πρόσφατα διασπασθείσας) εξτρεμιστικής οργάνωσης Μπόκο Χαράμ, η οποία από το 2009 επιδιώκει να επιβάλει τον ισλαμικό νόμο της σαρία.
Οχυρό της η αιματοβαμμένη επαρχία Μπόρνο, εξαιρετικά δυσπρόσιτη για οργανώσεις αρωγής.
Εκτελέσεις αμάχων, απαγωγές, επιθέσεις αυτοκτονίας με καμικάζι ακόμα κι ανήλικα κορίτσια, πυρπολήσεις χωριών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων έχουν στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 20.000 ανθρώπους κι έχουν ξεριζώσει από τις εστίες τους τουλάχιστον 2,6 εκατομμύρια.
Τον Μάιο ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, έχοντας καταφέρει να φτάσει σε προσφυγικό καταυλισμό κοντά στην πόλη Μπάμα, όπου ανακάλυψε πως είχαν βρει καταφύγιο περίπου 24.000 εκτοπισμένοι -οι 15.000 παιδιά- ανέφερε πως τουλάχιστον 1.200 πέθαναν από την πείνα και τις παρατεταμένες κακουχίες.
Δυο μήνες αργότερα, στα τέλη Ιουλίου, η οργάνωση εξέφρασε φόβους για θανάτους υποσιτισμένων παιδιών σε μεγάλη κλίμακα, ζητώντας από τα Ηνωμένα Εθνη να οργανώσουν τάχιστα αποστολή τροφίμων, καθώς 800.000 άνθρωποι παρέμεναν αποκομμένοι από τον έξω κόσμο εδώ και έναν χρόνο.
«Πρόκειται για μια κατάσταση απόλυτης εξαθλίωσης, δεν έχουν σχεδόν τίποτα να φάνε» δήλωσε μέλος της ομάδας των ΓΧΣ. Ο ΟΗΕ ανεβάζει τον αριθμό όσων χρειάζονται επείγουσα επισιτιστική βοήθεια σε τρία εκατομμύρια, σημειώνοντας παράλληλα τους κινδύνους για το προσωπικό του από τις διάσπαρτες νάρκες σε δρόμους και τις ενέδρες της Μπόκο Χαράμ.
Οι χώρες που ανακάμπτουν από πολέμους αλλά ο πληθυσμός τους εξακολουθεί να μη διαθέτει αρκετά τρόφιμα για να τραφεί είναι κατά 40% πιθανότερο να μην ορθοποδήσουν αλλά να διολισθήσουν ξανά σε κάποια σύρραξη μέσα σε μία δεκαετία.
Η αποκατάσταση δε της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την εξάλειψη της πείνας και τον περιορισμό της προσφυγιάς, επισημαίνει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο επικεφαλής της υπηρεσίας εκτάκτων αναγκών του FAO, Ντόμινικ Μπέρτζιον, εκφράζοντας όμως απογοήτευση που η έκκληση του οργανισμού για οικονομική ενίσχυση από ευημερούσες χώρες έχει αποδώσει μόνο 86 εκατομμύρια δολάρια, το ένα δέκατο από τα απαραίτητα κονδύλια.
Την πιο ουσιώδη παρέμβαση, πάντως, είχε κάνει ο Πάπας Φραγκίσκος στην επίσκεψή του στα κεντρικά γραφεία του WFP στη Ρώμη τον Ιούνιο, καυτηριάζοντας τόσο την πείνα ως όπλο πολέμου, όσο κι άλλο ένα τραγικό παράδοξο του κόσμου μας τον 21ο αιώνα: είναι απείρως δυσκολότερο να φτάσει κάπου ανθρωπιστική βοήθεια, παρά βαρύς οπλισμός.
«Δεν παίζει ρόλο από πού προέρχονται τα όπλα. Κυκλοφορούν αναίσχυντα και με απόλυτη σχεδόν ελευθερία σε πολλά μέρη της υφηλίου. Κι έτσι, ταΐζονται οι πόλεμοι και όχι οι άνθρωποι»...
Πηγή www.efsyn.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου