Η αδύναμη νομιμοποίηση του Εμανουέλ Μακρόν
AP Photo/Francois Mori, Pool
Θα πρέπει να περιμένουμε για λίγο, προτού κρίνουμε εάν η νίκη του Εμανουέλ Μακρόν στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών οδηγήσει σε μια θεμελιώδη αλλαγή στη Γαλλία και στην Ευρώπη.
Ο νεαρός και μοντέρνος νεοφιλελεύθερος ειδικός στα δημοσιονομικά επικροτείται σήμερα ως ο σωτήρας της Γαλλικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο ιππότης με τη λευκή πανοπλία που βγήκε από το πουθενά για να σκοτώσει μοναχός τον αναδυόμενο «λαϊκιστή» δράκο και να αποτρέψει το φάσμα του φασισμού.
Απολαμβάνει μια χορωδία επαίνων ότι γλίτωσε ηρωικά τη μοίρα της Γαλλίας από τους βυθισμένους στο σκοτάδι Αγγλους και Αμερικανούς που μας έφεραν το Brexit και τον Τραμπ, περισώζοντας τον φιλελεύθερο καπιταλισμό και τον Διαφωτισμό.
Υπάρχουν βέβαια σοβαροί λόγοι να υπάρχει αίσθημα ανακούφισης. Μια κυβέρνηση της Λεπέν θα ήταν καταστροφική.
Σε εγχώριο επίπεδο, η εξουσία θα ήταν στα χέρια των υπερεθνικιστών και των ξενόφοβων, που υποστηρίζουν τη θεσμοθέτηση πρακτικών διακρίσεων σε βάρος ορατών μειονοτήτων και την καταστολή της πολιτικής και κοινωνικής διαφωνίας.
Σε διεθνές επίπεδο, θα ενίσχυε την εθνο-εθνικιστική στροφή της ευρωπαϊκής πολιτικής και θα επιβεβαίωνε τον αυταρχισμό στην Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη.
Ωστόσο δεν υπάρχει κανένας καλός λόγος να πιστεύουμε ότι η εκλογή Μακρόν θα οδηγήσει σε περίοδο σταθερότητας, πολλώ δε μάλλον δημοκρατικής και προοδευτικής πολιτικής.
Το επόμενο διάστημα θα σημαδευτεί από αυξανόμενες πολιτικές και κοινωνικές αναταράξεις.
Ο Μακρόν δεν μπορούσε να χάσει -η Λεπέν, σε αντίθεση με τον Τραμπ, ουδέποτε αποτέλεσε σοβαρή πιθανότητα-, όμως η νίκη του κάθε άλλο παρά ήταν λαμπρή.
Το 66% που απέσπασε συγκρίνεται με το 82% του Ζακ Σιράκ το 2002, όταν ο τελευταίος αντιμετώπισε τον Ζαν-Μαρί Λεπέν.
Δεν ηγείται βαθιάς και ευρείας λαϊκής υποστήριξης: ένα σημαντικό μερίδιο των ψήφων που πήρε, λίγο λιγότερο από το μισό, προήλθε από ανθρώπους της Αριστεράς που δεν υποστηρίζουν τις κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές του, αλλά απλώς τον ψήφισαν για να κλείσουν τον δρόμο στην Ακροδεξιά.
Τα λευκά και τα άκυρα ψηφοδέλτια ανήλθαν σε 4,088 εκατομμύρια (11,49%) και το ποσοστό αποχής αυξήθηκε στο 25,4%.
Δεν μπορεί, συνεπώς, να ισχυριστεί ότι έχει ισχυρή νομιμοποίηση, με βάση την υποστήριξη στο πρόσωπό του ή στην πολιτική του.
Η ήττα της Λεπέν δεν θα πρέπει να επισκιάσει το γεγονός ότι το εθνικιστικό-ξενοφοβικό μπλοκ αποκόμισε σημαντικά κέρδη και ότι δεν πρόκειται να εξαφανιστεί.
Ελαβε περισσότερες από 10 εκατομμύρια ψήφους (34%) -διπλάσιες από αυτές που είχε αποσπάσει ο πατέρας της το 2002- παρά την κακή εκστρατεία και την άθλια επίδοση στο ντιμπέιτ.
Οπως επισημαίνει η Νόνα Μάγερ, κορυφαία ακαδημαϊκός με ειδίκευση στο Εθνικό Μέτωπο, η Μαρίν Λεπέν απαιτεί την προσκόλληση στις προγραμματικές αρχές από μια αυξανόμενη και σχετικά συναφή ιδεολογικά εκλογική βάση.
Το εάν αυτό το μπλοκ αναχαιτιστεί ή δεν προχωρήσει παραπέρα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις πολιτικές που θα εφαρμόσει ο νέος πρόεδρος.
Υπό αυτό το πρίσμα, υπάρχουν λόγοι απαισιοδοξίας.
Ο Μακρόν θα δοκιμαστεί μάλλον γρήγορα στις επιδόσεις του: εάν μπορεί να πετύχει ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά και έναν βαθμό κοινωνικής δικαιοσύνης, δηλαδή μια δικαιότερη κατανομή ευκαιριών, υλικών και συμβολικών ανταμοιβών.
Το πώς θα διαχειριστεί τα δύο πρώτα στο πλαίσιο των υφιστάμενων ευρωπαϊκών συνθηκών (που υποστηρίζει) -οι οποίες προγράφουν την ανάπτυξη και τις δημοσιονομικές πολιτικές που είναι επικεντρωμένες στην κεϊνσιανή ζήτηση- παραμένει εντελώς ασαφές, πολλώ δε μάλλον όταν το πιθανότερο είναι ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με ασταθείς πλειοψηφίες σε ένα κατακερματισμένο Κοινοβούλιο.
Εάν κυβερνήσει από τα δεξιά, με την υποστήριξη των εξαιρετικά αποδυναμωμένων συντηρητικών (το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα), θα αποξενώσει τα απομεινάρια της υποστήριξης που έχει στην Κεντροαριστερά.
Δεδομένης της κατάρρευσης α λα ΠΑΣΟΚ του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, δεν μπορεί να κυβερνήσει από τα κεντροαριστερά, ακόμη κι εάν το ήθελε, που δεν το θέλει.
Εάν κυβερνήσει με διατάγματα, που είναι και το πιο πιθανό, τότε προδιαγράφεται μια γρήγορη και απότομη διάβρωση της νομιμοποίησής του.
Εδώ και χρόνια, το Εθνικό Μέτωπο ευημερούσε από τις οικονομικές και κοινωνικές ανατροπές που πυροδοτούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Υπάρχει γενικό αίτημα για προστασία από τις καταφανώς ανεξέλεγκτες δυνάμεις της αγοράς και εκτεταμένος φόβος για παρακμάζουσα κοινωνική κινητικότητα.
Ο Μακρόν δεν έχει δώσει την παραμικρή ένδειξη ότι κατανοεί αυτά τα βαθύτερα κίνητρα για την άνοδο της Ακροδεξιάς ή ότι ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη δεινή κατάσταση των φτωχών και των απόκληρων.
Ο Μακρόν σταμάτησε τη Λεπέν, όμως ως ένας πρόεδρος με όχι και τόσο φοβερή νομιμοποίηση, κινδυνεύει να ρίξει λάδι στη φωτιά που νομίζει ότι μόλις έσβησε.
*Καθηγητής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Παρισιού (American University of Paris), δημοσιογράφος, συγγραφέας.
Πηγή www.efsyn.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου