Οι πλούσιοι είναι πλούσιοι επειδή οι φτωχοί είναι φτωχοί
AP Photo/Thanassis Stavrakis
Η πρόταση του τίτλου, που ανήκει στον κορυφαίο Aμερικανό κοινωνιολόγο Erik Olin Wright, είναι από εκείνες τις λεκτικές κατασκευές, οι οποίες μέσω της «αφέλειάς» τους δημιουργούν την απαραίτητη ανοικείωση που απαιτείται πάντοτε προκειμένου να αποκαλυφθεί η πραγματικότητα.
Οπως και η πολιτικότερη εκδοχή της, σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί να είσαι με τους φτωχούς, αν δεν είσαι εναντίον των πλουσίων.
Ως γνωστόν οι εν γένει αμφισβητίες της «σχηματικής απλοϊκότητας» είναι πάντα έτοιμοι να μας θυμίσουν πως τα πράγματα είναι πολύ «σύνθετα», για να αντιμετωπίζονται με «αφορισμούς» αυτού του είδους.
Συνήθως η επικαλούμενη «συνθετότητα» αξιοποιείται ευλόγως ώστε να αποκρυβούν πράγματα που βγάζουν μάτι κατά τα άλλα. Και ακόμη συνηθέστερα οι επικριτές της απλοϊκότητας ελάχιστα συνεισφέρουν στη βαθύτερη ανάλυση της πραγματικότητας.
Στο θέμα που σχολιάζουμε αρκεί κάποιος να αναζητήσει τις μέινστριμ προσεγγίσεις της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, για να διαπιστώσει πόσο υστερούν σε συνθετότητα έναντι π.χ. των μαρξιστικών αντίστοιχων αναλύσεων.
Οι τελευταίες ερμηνεύουν την κοινωνική δομή αξιοποιώντας ως κεντρική την έννοια της εκμετάλλευσης. Με τα λόγια τού Wright, καταστατική στον ορισμό της εκμετάλλευσης είναι η αρχή τής «αντιστρόφως αλληλεξαρτημένης ευημερίας», σύμφωνα με την οποία η ευημερία του εκμεταλλευτή εξαρτάται αιτιωδώς από τη δυσπραγία του εκμεταλλευόμενου, πράγμα που σημαίνει πως τα συμφέροντά τους είναι εξ ορισμού αντιφατικά.
Του είδους «ή εμείς ή αυτοί», για να θυμηθούμε ένα λίγο παραγκωνισμένο σύνθημα, που πολύ άρεσε άλλοτε και σε αρκετούς από τη σημερινή κυβέρνηση.
Είναι και γι’ αυτό που ηχούν τόσο προκλητικά τα φληναφήματα περί πολιτικής αμφίεσης, που έχουν γίνει τόσο κοινά, ιδίως τους τελευταίους μήνες.
Εννοώ αυτά σχετικά με την ανάγκη να φορέσουμε όλοι τη… φανέλα της Εθνικής Ελλάδος.
Ολοι. Και εμείς και αυτοί. Και εκείνοι και οι άλλοι. Και αυτοί που είναι άνεργοι και κατεστραμμένοι και εκείνοι που έχουν πολλές εκατοντάδες δισεκατομμύρια στο εξωτερικό.
Και οι μισθωτοί που πληρώνονται, αν πληρώνονται, στη χάση και στη φέξη και οι καημένοι οι επιχειρηματίες, που αδυνατούν, ρε παιδί μου, να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Ενώ, στη μεγάλη πλειονότητά τους, ως γνωστόν, πολύ θα το επιθυμούσαν.
Η παρθένα με τον σατανά, σαν να λέμε, ως πρόταση κοινωνικής συμμαχίας για την αναγκαία Εθνική Ενότητα. Εθνική Ελλάδος με τιμημένη φανέλα.
Μόνο που οι πλούσιοι είναι πλούσιοι επειδή οι φτωχοί είναι φτωχοί. Και όταν, καλή ώρα, έχουμε κρίση, πρέπει να γίνουν κατά πολύ φτωχότεροι οι μεν, για να «ανοίξουν τα φτερά τους» οι δε.
Ο,τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, με εξαιρετική επιτυχία, είναι ακριβώς αυτό. Ολα τα βάρη στους φτωχούς, για «να ανακάμψει η οικονομία». Πλήρης ισοπέδωση του κόσμου της εργασίας, για να «κερδηθεί η ανταγωνιστικότητα». Ολοκληρωτικό ξεπούλημα, για να «αποκτήσουν κίνητρο οι επενδυτές».
Εκμετάλλευση με όρους κόλασης για εκατομμύρια ανθρώπους.
Γι’ αυτό όσοι αγαπούν και δουλεύουν τόσο για την Εθνική Ελλάδος -στην οποία «εμείς», στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να χρησιμοποιηθούμε ως εθελοντές ball boys- προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες για τη νομιμοποίηση της επιλογής να μετατραπεί η Ελλάδα στη Χιλή του 21ου αιώνα.
Τόπος, δηλαδή, όπου πραγματοποιείται ένα αδιανόητο πείραμα κοινωνικής μηχανικής, τα αποτελέσματα από το οποίο θα αξιοποιηθούν στη συνέχεια διεθνώς. Δεδομένου δε αυτού και για να ενισχυθεί η τραγωδία διά της ειρωνείας, να κι ο Σόιμπλε, από τα αριστερά, να εγκαλεί την κυβέρνηση πως ρίχνει όλα τα βάρη στους φτωχούς, γιατί δεν θέλει να αγγίξει τους εφοπλιστές και τα προνόμιά τους!
Και τι κάνει η κυβέρνηση; Αντί να αξιοποιήσει τη δυνατότητα να εγκαλέσει η ίδια τον «σοβαρό πολιτικό» και να του ζητήσει τη συνδρομή για να αποκαλυφθούν και να φορολογηθούν τα θηριώδη ποσά που διαθέτει σε ελβετικές -αλλά και γερμανικές- τράπεζες και τίτλους η πατριωτική άρχουσα τάξη μας, κάνει σαν να μην άκουσε κι αφήνει τον Βενιάμη και την Ενωση Εφοπλιστών να καθαρίσουν. Με φανέλα μεικτή Λιβερίας και Παναμά, βέβαια, αλλά τι να γίνει. Δεν μπορούμε να τα έχουμε κι όλα.
Μήπως όμως τα παραπάνω δεν είναι παρά λαϊκισμός; Ξέρετε, εκείνη η τροπή της πολιτικής που, επενδύοντας στον «διχασμό», δημιουργεί μίση και πάθη, κακά αισθήματα κι έτσι δυσοίωνες για την «κοινωνική συνοχή» συνθήκες; Αυτό δεν ισχυρίζεται η Δεξιά και το «Κέντρο»;
Μόνο που αν υπάρχει μια καταστατικά αντιλαϊκιστική πολιτική, είναι αυτή που κατεξοχήν βασίζεται στην ταξική ανάλυση και στις… σύνθετες διακρίσεις της. Που εύκολα αποδομούν τις νεοφιλελεύθερες «παπάντζες», κατεξοχήν δείγμα ακραίου λαϊκισμού.
Υπάρχει αλήθεια κάτι πιο λαϊκιστικό από τον κοινωνικό αυτοματισμό, στον οποίο τόσο καλά θητεύουν επί δεκαετίες οι θατσερικοί λαϊκιστές; Νομίζω πως όχι.
* οικονομολόγος, εκπαιδευτικός
Πηγή www.efsyn.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου