Δημήτρης Σταράκης: Ποιοι αξίζουν το πένθος μας;

Η Σομαλία μας πέφτει μακριά. Ίσως κι εμείς να πέφτουμε μακριά στη Σομαλία

Ανείπωτη η τραγωδία στην Σομαλία. Πάνω από 300 είναι οι νεκροί της βομβιστικής επίθεσης στην πρωτεύουσα της χώρας. Έτυχε να ζήσω από κοντά τον πόνο των Σομαλών αφού μία επαγγελματική υποχρέωση με έστειλε στην Τυνησία και οι άνθρωποι θρηνούσαν βουβά τους νεκρούς τους σε μία διεθνή αθλητική διοργάνωση. Αμέσως σκέφτηκα: “Γιατί το γεγονός αυτό πιθανότατα δε θα με άγγιζε αν βρισκόμουν στην Ευρώπη;”

Μια παρόμοια απορία στριφογύριζε στο μυαλό μου αμέσως μετά τη δολοφονική επίθεση στα γραφεία του Charlie Hebdo. Τότε, όλη σχεδόν ηΔύση εξέφραζε (και δικαίως) τον θρήνο της για την επίθεση των φονταμενταλιστών στα γραφεία του σατυρικού περιοδικού. Γιατί όμως τούτο το συμβάν συγκίνησε περισσότερο από άλλες τραγωδίες ανθρώπων που ζουν σε διαφορετικά πολιτισμικά συστήματα;

Η Σομαλία μας πέφτει μακριά. Ίσως κι εμείς να πέφτουμε μακριά στη Σομαλία. Και η Αμερική όμως μας πέφτει μακριά, αλλά κάθε φορά που έχουμε δολοφονική επίθεση από ανθρώπους που συνήθως ανοίγουν αδιάκριτα πυρ κατά του πλήθους, τότε η είδηση φτάνει σε μας ευκολότερα και το ενδιαφέρον είναι σχεδόν ενστικτώδες. Είτε έτσι λοιπόν, είτε αλλιώς, δεν πενθούμε ούτε ορίζουμε το ίδιο όλους τους ανθρώπους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Αυτό το γεγονός κλυδωνίζει τη βεβαιότητα που νιώθουμε για την πολιτισμική μας ανωτερότητα, ως ιδανική για όλη την πλάση. Πολλές φορές χαιρόμαστε ν’ ακούμε για τα ανώτερα, πανανθρώπινα χαρακτηριστικά του δικού μας, δυτικού πολιτισμικού συστήματος. Μα κάπως έτσι, ξεχνάμε ότι, σχεδόν ταυτόχρονα, ό,τι δεν περικλείεται από αυτό που ονομάζουμε Δύση μοιάζει να έρχεται σε δεύτερη μοίρα και να αποτελεί πολλές φορές αντικείμενο υποβαθμισμένης κρίσης: Οι νεκροί στην Μογκαντίσου, στην Παλαιστίνη, στην Υεμένη δεν προκαλούν τόσο μεγάλη ευαισθητοποίηση όσο οι νεκροί στο Μάντσεστερ, στο Λονδίνο και στο Παρίσι.

Στην εποχή όπου η παγκοσμιοποίηση διακηρύττει την ιδέα της ενοποίησης του κόσμου μέσω της υιοθέτησης ενός συγκεκριμένου οικονομικού μοντέλου, η πράξη δε συνοδεύεται από την ισότιμη αποδοχή όλων των ανθρώπων. Κάτι μοιάζει να μικραίνει στα μάτια μας τους ανθρώπους “εκεί πέρα” με τις διαφορετικές τελετές, ήθη και έθιμα από τα δικά μας. Κάτι μοιάζει να τους κάνει να μην αξίζουν το βαρύ μας πένθος, τη συγκίνηση και το ενδιαφέρον μας. Αυτή όμως η κατάσταση μας δείχνει ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας, προκειμένου να νιώσουμε ως πολίτες της γης, ως άνθρωποι που έχουμε ενδιαφέρον για τους άλλους χωρίς ενστάσεις, ιδεολογικά κριτήρια και αστερίσκους. Αυτό φρονώ ότι μας δείχνει ο αντίκτυπος που έχει στη Δύση η τραγωδία της  Μογκαντίσου.

Πηγή www.altsantiri.gr