Μεγάλος Περίπατος: ακριβός και αβάδιστος!

Μάριος Βαλασόπουλος

Στέργιος Ζιαμπάκας, Αρης Χατζηγεωργίου

Η προχειρότητα και τα συνεχή «μπρος-πίσω» των παρεμβάσεων προκάλεσαν αγανάκτηση στους Αθηναίους και τους επισκέπτες της πρωτεύουσας και αντιδράσεις για τους χρόνους και το κόστος του έργου ● Τα αποτελέσματα είναι αμφίβολα, ο ίδιος ο δήμαρχος παραδέχεται ότι «βγήκε και δεν βγήκε», το πείραμα ομολογουμένως απέτυχε, αλλά το έργο θα προχωρήσει ● Με φαστ-τρακ διαδικασίες, με πρόσχημα τις έκτακτες διατάξεις λόγω πανδημίας, έγιναν οι προμήθειες του έργου, με τη δημοτική αντιπολίτευση να ασκεί έντονη κριτική για εκτροχιασμό των δαπανών. Οι αποκαλυπτικοί διάλογοι του Κ. Μπακογιάννη με καθηγητές Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ.


 Το πείραμα απέτυχε, το έργο προχωρά! Σε αυτό το δίπτυχο προωθεί η δημοτική αρχή Αθηναίων του Κώστα Μπακογιάννη τις παρεμβάσεις του Μεγάλου Περιπάτου. Ενα έργο που αρχικά εμφανίστηκε ως πιλοτικό, «έτρεξε» με επίκληση την πανδημία, εξελίχθηκε με προχειρότητα και συνεχή «μπρος-πίσω», αγανάκτησε χιλιάδες επισκέπτες του Κέντρου της Αθήνας, ξεσήκωσε αντιδράσεις για το περιεχόμενο και το κόστος του, έχει αμφίβολα αποτελέσματα καθώς «βγήκε και δεν βγήκε» ως πειραματική σκέψη σύμφωνα με τον ίδιο τον δήμαρχο και, προσώρας, έχει «παγώσει» μέχρι να ακολουθήσουν οι μόνιμες παρεμβάσεις που εξήγγειλε ο κ. Μπακογιάννης.

Ο Μεγάλος Περίπατος ξεκίνησε θεαματικά με μια απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου στις αρχές Μαΐου 2020, σε μια περίοδο που η κυβέρνηση διατυμπάνιζε εν μέσω λοκντάουν τις επιτυχίες της στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Πέρασαν μήνες μέχρι να διαπιστωθεί ότι η λέξη «περίπατος» επελέγη μάλλον γιατί είναι κάτι που κάνει ο άνθρωπος χωρίς να έχει απαραίτητα κάποιον προορισμό. Ή, τουλάχιστον, χωρίς να τον εξωτερικεύει.

Η βασική ιδέα ήταν σαφώς θελκτική: αφαιρείται χώρος από τα αυτοκίνητα και αποδίδεται σε πεζούς-ποδήλατα. Στην υλοποίηση φάνηκε η αλήθεια. Με το στένεμα της Πανεπιστημίου, αυξήθηκε ο κυκλοφοριακός φόρτος εντός και περιφερειακά του Δακτυλίου, ταλαιπωρώντας οδηγούς και επιβάτες Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, και η δημοτική αρχή οπισθοχώρησε σε τρεις περιπτώσεις:

◾️Αφησε ελεύθερους στην κυκλοφορία δύο βασικούς οδικούς άξονες της πρωτεύουσας, την Ερμού (από Αθηνάς έως πλ. Αγ. Ασωμάτων) και την Αθηνάς, απαντώντας στις αντιδράσεις του εμπορικού κόσμου της περιοχής, που προειδοποιούσε για τον κίνδυνο «λουκέτου» στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (εξέλιξη ευνοϊκή για τα πολυκαταστήματα).

◾️Αφαιρέθηκε η περιοχή της Πλάκας από τους κυκλοφοριακούς περιορισμούς που επέβαλε η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) της 21ης Μαΐου.

◾️Επέστρεψε στην κυκλοφορία των οχημάτων μία από τις λωρίδες της Πανεπιστημίου που είχαν δοθεί αρχικά στους πεζούς, υιοθετώντας σχετική πρόταση της δημοτικής παράταξης του Π. Γερουλάνου πριν από κρίσιμη για την εξέλιξη του έργου συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου. Η Πανεπιστημίου ανεδείχθη σε κεντρικό πεδίο αντιπαράθεσης.

Γενική οπισθοχώρηση εντοπίζεται στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος του έργου:

◾️Με βάση τις αρχικές εξαγγελίες Μπακογιάννη, όλα τα έργα θα τελείωναν τέλος Ιουνίου. Σήμερα, δεν έχει υλοποιηθεί καν η τρίτη φάση στο Εμπορικό Τρίγωνο, όπως η αντιδρόμηση στο τρίγωνο των οδών Κολοκοτρώνη - Βουλής - Καρ. Σερβίας και η δημιουργία πιάτσας ταξί στην Καρ. Σερβίας.

◾️Δεν έχει κατατεθεί προς διαβούλευση το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της περιοχής που θα ήταν έτοιμο τον Σεπτέμβριο και χωρίς το οποίο δεν προχωρά τίποτε.

◾Δεν έγινε η Τριήμερη Δημόσια Διαβούλευση για το σύνολο των παρεμβάσεων ενώ αρχικά ο Κ. Μπακογιάννης υποσχόταν και Ηλεκτρονικό Σύστημα Διαβούλευσης.

◾Δεν προχώρησε η έρευνα στο κοινό (πεζούς, κατοίκους, εποχούμενους κ.λπ.) με ερωτηματολόγιο, που θα έδινε στους χρήστες την ευκαιρία να πουν τις παρατηρήσεις τους για το εγχείρημα.

Σημαίνουν όλα αυτά κάτι για την υλοποίηση των πραγματικών έργων του Μεγάλου Περιπάτου, μέσω των οποίων θα ξηλωθεί κανονικά η άσφαλτος και θα γίνουν πεζοδρομήσεις που θα ενώνουν το Παναθηναϊκό Στάδιο με το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πατησίων;

Η δήλωση του δημάρχου για πείραμα που «βγήκε και δεν βγήκε» (ΣΚΑΪ, 22/9) έδωσε αρχικά την εντύπωση ότι το ξανασκέφτεται, αλλά ο ίδιος έσπευσε άμεσα να ξεκαθαρίσει («Καθημερινή») ότι οι μέχρι σήμερα πιλοτικές παρεμβάσεις θα διατηρηθούν μέχρι την έναρξη των μόνιμων έργων το 2021.

Το ρίσκο για τον κ. Μπακογιάννη και το πολιτικό του μέλλον θα ήταν ελάχιστο εάν αποφάσιζε, για παράδειγμα, ο περίπατος να συρρικνωθεί στην κανονική πεζοδρόμηση της Βασ. Ολγας. Ομως και εκεί, τα προσωρινά έργα πεζοδρόμησης θα ξηλωθούν πρώτα καθώς αναμένεται σύντομα να επιστρέψει το τραμ και θα πρέπει να αποκαλυφθούν οι σιδηροτροχιές που σκεπάστηκαν με κίτρινη μπογιά.

Ο ίδιος ο δήμαρχος παραπέμπει το όλο θέμα σε επικείμενες ανακοινώσεις, αλλά κάποιες φράσεις του οδηγούν σε σχεδιασμούς υψηλότερου ρίσκου. Στην ίδια συνέντευξη (ΣΚΑΪ) είπε ότι η Πανεπιστημίου θα γίνει σαν τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Αυτό θυμίζει ευθέως το σενάριο της πλήρους πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου, στα πρότυπα του Rethink Athens. Ηταν μια ιδέα που προωθούσε και συνεχίζει να προωθεί το Ιδρυμα Ωνάση, διαθέτοντας και 15 εκατ. ευρώ, ενώ τη στήριζαν και οι κυβερνήσεις πριν το 2015. Αλλωστε, ο κ. Μπακογιάννης θεωρεί θεμέλιο του περιπάτου την ανάπλαση στην Ομόνοια, που έγινε επίσης με χορηγίες.

Το θέμα είναι ότι το σχέδιο του Rethink Athens περιελάμβανε τουλάχιστον και επέκταση του τραμ από το Σύνταγμα έως την Πατησίων ενώ η Αρεοπαγίτου έμεινε δυστυχώς χωρίς τραμ. Συζήτηση για την πλήρη πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου έγινε, και μάλιστα δυο φορές, τον Ιούλιο και μόλις προχθές, μέσα στην επιτροπή που συζητά για τον περίπατο εβδομαδιαίως στον δήμο με τη συμμετοχή επιστημόνων.

«Δεν θα κατασκευάσουμε μια οχυρή πόλη, κύριε δήμαρχε»

«Κύριε Καθηγητά, ακούστε με, να λάβετε υπόψη ότι εμείς, επειδή εξετάσαμε το σενάριο του να βάλουμε τραπεζάκια και καρέκλες, ότι αυτά θα σπάσουν πολλά κεφάλια αν μπούνε στην Πανεπιστημίου».

Η φράση αυτή, εμφανώς ασύντακτη και υποδηλώνουσα θυμό, ανήκει στον δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη και είναι κομμάτι ενός αποκαλυπτικού διαλόγου που εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί η πεζοδρομημένη Πανεπιστημίου έμεινε έρημη από πεζούς μέσα στο καλοκαίρι.

Ο διάλογος που μεταφέρουμε έγινε στη διάρκεια μιας από τις εβδομαδιαίες τηλεδιασκέψεις της επιτροπής επιστημόνων, με τη συμμετοχή εκπροσώπων δημοτικών παρατάξεων, μέσα στον Αύγουστο. Με την άνοδο της θερμοκρασίας, οι απελευθερωμένες από τα αυτοκίνητα λωρίδες ασφάλτου έμεναν έρημες καθώς δεν υπήρχε σκιά ούτε για δείγμα.

Το θέμα έθεσαν οι καθηγητές Αρχιτεκτονικής του Ε.Μ. Πολυτεχνείου Κωνσταντίνος Σερράος και Παναγιώτης Τουρνικιώτης. Ο κ. Σερράος αναρωτήθηκε: «Θα μπουν μερικά μεταλλικά στηρίγματα και να μπουν κάποια πανιά για να σκιάζουν -δεν είναι φοβερό- να περνάει κανείς από κάτω δηλαδή και να μην τον κοπανάει ο ήλιος, να νιώθει άνετα; Μιλάω για πράγματα χαμηλού κόστους και νομίζω άλλωστε και η έννοια της δοκιμαστικής χρήσης αυτή είναι, να δει κανείς πράγματα, να αφουγκραστεί, για να διορθώσει, όχι να κρατήσει τα συμπεράσματα μόνο για το τέλος, για το οριστικό έργο».

Τη σκυτάλη παίρνει αμέσως μετά ο Π. Τουρνικιώτης που δείχνει φωτογραφίες από το Μπρόντγουεϊ. «Δείτε τι κάνανε σε αυτή την πεζοδρόμηση, βάλανε μεγάλες ομπρέλες, σαν αυτές που βάζουν τα καταστήματα για το καλοκαίρι πάνω σε τσιμεντένιες βάσεις των 50 κιλών, βάλανε απλά καθισματάκια από αυτά που ανακλίνονται και τα τραπεζάκια και βγάλανε έξω κάποια καφενεία τους καφέδες και μία σειρά από γλαστρούλες, οι οποίες έχουν χρωματιστά φυτά. Θέλω να πω ότι αυτό κοστίζει πάρα πολύ λιγότερο από ό,τι κοστίζει η κατασκευή που έχουμε κάνει και εξασφαλίζει συνθήκες που δείχνουν ότι κάθεσαι λίγο σε μια σκιά, γιατί ακόμα και στη Νέα Υόρκη κάποιες ώρες κάνει ζέστη πολλή».

Είναι ακριβώς εδώ το σημείο όπου ο Κ. Μπακογιάννης παρεμβαίνει και απαντά με τη φράση που προαναφέραμε για τα... σπασμένα κεφάλια.

Ο καθηγητής Τουρνικιώτης αντιτάσσει: «Γιατί είσαστε τόσο φοβισμένος με τους πολίτες;»!

«Δεν αναφέρομαι στη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, αναφέρομαι σε μία αρκετά ενεργή και δόξα τω Θεώ δραστήρια μειοψηφία, η οποία έχει μία πολύ ξεκάθαρη σχέση με τον αστικό χώρο», μαζεύεται χωρίς να χάνει την ειρωνεία του ο δήμαρχος.

«Δεν θα κατασκευάσουμε μία οχυρή πόλη, θέλω να πω με στοιχεία αστικά, τα οποία είναι ικανά να αντιμετωπίσουν την ισχυρή βία, νομίζω ότι θα ήταν πολύ φιλική αυτή η πόλη», επιμένει ο καθηγητής Τουρνικιώτης.

«Δεν διαφωνώ μαζί σας, έχετε απόλυτο δίκιο, αλλά ως γνωστόν ζούμε στον πραγματικό κόσμο και όχι σε αυτόν που θα θέλαμε να ζούμε», κλείνει τη συζήτηση ως «πρύτανης» ο Κ. Μπακογιάννης.

Μέτρα χαμηλού κόστους ή «Μεγάλος Περίδρομος»;

Αν και το δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων στην απόφασή του για τον Μεγάλο Περίπατο (11/5) είχε δώσει έγκριση για «μέτρα χαμηλού κόστους», η κίνηση της δημοτικής αρχής να δαπανήσει 2 εκατ. ευρώ για εξοπλισμό προκάλεσε την πρώτη έκρηξη με σχόλια και αντιδράσεις.

Με την επίκληση των κυβερνητικών διατάξεων για την αποτροπή διάδοσης του κορονοϊού, δεν προκηρύχθηκε διαγωνισμός αλλά οι προμήθειες έγιναν με δύο ξεχωριστές φαστ-τρακ διαδικασίες διαπραγμάτευσης: η μία αφορούσε τον αστικό εξοπλισμό (παγκάκια, ζαρντινιέρες κ.λπ.), η άλλη τα υλικά σήμανσης, βαφές και τα αντιολισθητικά επιχρίσματα στο οδόστρωμα.

Στο πλαίσιο αυτών των διαδικασιών, ανάμεσα σε άλλα ο δήμος ξόδεψε:

● 313.500 ευρώ για 570 ζαρντινιέρες από λαμαρίνα, διαστάσεων 1,5 μέτρο επί 0,5 μέτρο και ύψος 50 εκατοστά. Κόστος μονάδας 550 ευρώ.
● 110.000 ευρώ για 22 ζαρντινιέρες για φοίνικες, διαστάσεων 3 μέτρα επί 3 μέτρα και ύψος 1 μέτρο. Κόστος μονάδας 5.000 ευρώ.
● 12.000 για 3 κυκλικές ζαρντινιέρες με διάμετρο 3,5 μέτρα. Κόστος μονάδας 4.000 ευρώ.
● 7.400 για 2 κυκλικές ζαρντινιέρες με διάμετρο 2,5 μέτρα. Κόστος μονάδας 3.700 ευρώ.
● 28.500 για 5 παγκάκια για κυκλικές ζαρντινιέρες. Κόστος μονάδας 5.700 ευρώ.
● 99.000 για 100 μεταλλικά παγκάκια με φωτισμό LED. Κόστος μονάδας 990 ευρώ.
● 42.500 για 25 δένδρα ουασιγκτόνιες (υψηλόκορμοι φοίνικες). Κόστος μονάδας 1.700 ευρώ.
● 9.600 για 3 δένδρα ουασιγκτόνιες με τριπλό ή τετραπλό κορμό. Κόστος μονάδας 3.200 ευρώ.
● 13.330 για 38 δένδρα ψευδοπιπεριάς. Κόστος μονάδας 350 ευρώ.

Απέναντι στην κριτική για το υψηλότατο κόστος του Μεγάλου Περιπάτου (χαρακτηριστικό είναι ότι σε μια συνεδρίαση δημοτικού συμβουλίου, ο σύμβουλος της παράταξης «Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας», Π. Κωνσταντίνου, περιέγραψε το έργο ως «Μεγάλο Περίδρομο»!), η δημοτική αρχή αντέτεινε ότι οι προμήθειες έγιναν νόμιμα και με κριτήριο τη βιωσιμότητα του εξοπλισμού αλλά και την ταχύτητα παράδοσής του, εντός 20 ημερών.

Ωστόσο, αυτή η... ταχύτητα δεν επετεύχθη στην προμήθεια των υλικών σήμανσης. Ο ανάδοχος ζήτησε και πέτυχε παράταση στην περαίωση της προθεσμίας «για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του αναδόχου, αλλά σχετίζονται με την καθυστέρηση έναρξης των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων».

Σε κάθε περίπτωση, οι σφιχτές προθεσμίες απέτρεψαν άλλους υποψήφιους να καταθέσουν προσφορές, υπογραμμίζουν άνθρωποι της αγοράς. «Χάσαμε 2 εκατομμύρια, κινδυνεύουμε να χάσουμε άλλα 63», είναι ο τίτλος ανακοίνωσης που εξέδωσε η «Ανοιχτή Πόλη», θυμίζοντας ότι το προεκλογικό πρόγραμμα του δημάρχου έχει προβλέψει 65 εκατ. ευρώ για τις ανάγκες του «ωραιότερου περιπάτου της Ευρώπης».

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Στον βούρκο χωρίς αναπνευστήρα

«Ο βασιλιάς είναι γυμνός» -εντός και εκτός της χώρας. Θα επιβιώσει των εκλογών του 2020 ο Μητσοτάκης;

Παφίλης στη Βουλή: «Ο Λασκαρίδης σας *** πατόκορφα» (βίντεο)