Οι Μητέρες που αρνούνται να σωπάσουν

Μητέρες της Πλατείας του Μάη - Φεβρουάριος 2010, Μπουένος Άιρες

«Το μόνο που θέλουμε να μάθουμε είναι πού βρίσκονται τα παιδιά μας, ζωντανά ή νεκρά.

Αγωνιούμε διότι δεν ξέρουμε εάν είναι άρρωστα, εάν κρυώνουν, εάν πεινάνε. Δεν ξέρουμε τίποτα.

Είμαστε απελπισμένες κύριε, διότι δεν ξέρουμε σε ποιον να απευθυνθούμε.

Προξενεία, πρεσβείες, υπουργεία, εκκλησίες, όλοι μάς έκλεισαν την πόρτα.

Γι' αυτό σας ικετεύουμε: είστε η ύστατη ελπίδα μας. Βοηθήστε μας, σας ικετεύουμε...»

(Μητέρα προς δημοσιογράφο- 1978, Μπουένος Αϊρες, Πηγή: Las Madres: The Mothers of Plaza de Mayo)

Το απόγευμα της 30η Απριλίου 1977, 14 γενναίες γυναίκες ξέχασαν τους φόβους τους και τις προειδοποιήσεις των συγγενών τους και βγήκαν από τα σπίτια τους αποφασισμένες να αντιμετωπίσουν το μηχανισμό μιας δικτατορίας που τους έκλεψε τα παιδιά τους.

Εκείνη την ημέρα έγινε η πρώτη πορεία των μητέρων των «εξαφανισμένων» της Αργεντινής κατά των στρατιωτικών που σχεδίασαν τη συστηματική δολοφονία χιλιάδων ανθρώπων. 

Las Madres: The Mothers of Plaza de Mayo

Ενα χρόνο μετά, οι Μητέρες εκμεταλλεύτηκαν την παρουσία πολλών δημοσιογράφων λόγω της διοργάνωσης του Παγκόσμιου Κυπέλλου από την Αργεντινή για να δώσουν δημοσιότητα στις ικεσίες τους. 

«Θέλουμε να μάθουμε πού βρίσκονται τα παιδιά μας» | 

Υστερα από τέσσερις δεκαετίες και 2.037 πορείες, οι «Μητέρες της Πλατείας του Μάη» εξακολουθούν να δίνουν το ίδιο ραντεβού, μερικές σε αναπηρικά καροτσάκια, πολύ αδύναμες για να περπατήσουν λόγω ηλικίας, φορώντας το λευκό μαντίλι που έχει γίνει σύμβολο θάρρους και ακούραστου αγώνα για την απονομή δικαιοσύνης.  

Ο αρχικός στόχος τους έχει εν μέρει επιτευχθεί καθώς μέχρι πέρυσι περισσότεροι από 1.000 βασανιστές και δολοφόνοι του «Βρώμικου Πολέμου» της χούντας (1976- 1983) δικάστηκαν και 700 από αυτούς καταδικάστηκαν.   

Αλλά οι μητέρες - πολλές εξ αυτών έχουν πλέον περάσει τα 80- προειδοποιούν ότι αυτή η εποχή των «εναλλακτικών ειδήσεων» και της... αναθεώρησης της Ιστορίας εγκυμονεί νέους κινδύνους για τη χώρα. 

«Η νέα κυβέρνηση της Αργεντινής θέλει να σβήσει από την μνήμη όλα αυτά τα φρικτά χρόνια και φρενάρει τη συνέχιση των δικών» λέει η 86χρονη Τάτι Αλπέιντα, της οποίας ο 20χρονος γιός Αλεχάντρο «εξαφανίστηκε» το 1975. 

«Αυτός ο αγώνας ξεκίνησε όταν ήμασταν γύρω στα 40. Και σήμερα, 40 χρόνια μετά, θα πρέπει να ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή». 

Μπορεί τώρα το κίνημα αυτών των γυναικών να είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο και οι μητέρες να συγκαταλέγονται στις «πρωταθλήτριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» σε όλο τον κόσμο, τότε όμως, το 1977, δεν μπορούν να μιλήσουν για τα παιδιά τους ούτε στη γειτονιά τους και τα ΜΜΕ σιωπούσαν. 

«Ο κόσμος φοβόταν» θυμάται η Γκαστελού, σήμερα 88 ετών.

«Εάν μιλούσα για τον απαχθέντα γιο μου στο κομμωτήριο ή στο σουπερμάρκετ, όλοι έφευγαν τρέχοντας. Ακόμα και το να ακούν ήταν επικίνδυνο. Αλλά δεν μπορούσα να σωπάσω. Επρεπε όλοι να μάθουν, ακόμα κι εάν κανείς δεν μας πίστευε. Ισως γι' αυτό στην αρχή μάς έλεγαν "Τρελές Μητέρες"».

«Φυσικά και ήμασταν τρελαμένες», λέει η Αλπέιντα.

«Τρελές από θλίψη, από την αδυναμία να κάνουμε κάτι. Πήραν το πιο πολύτιμο δώρο για μια μητέρα: το παιδί της».   

Εκείνη την εποχή, οι γυναίκες δεν μπορούσαν να συγκεντρώνονταν σε ομάδες περισσότερες από τρεις-τέσσερις, εάν δεν ήθελαν να συλληφθούν.

Γι' αυτό διαδήλωναν δύο-δύο γύρω από την Πλατεία του Μάη, μπροστά από το προεδρικό μέγαρο, κάθε Πέμπτη στις 3.30 το απόγευμα. 

Η Γκαστελού πήγαινε να φωνάξει για τον γιο της Οράθιο, φοιτητή της βιολογίας που δεν είχε εμπλακεί ενεργά στη πολιτική, αλλά παρ' όλα αυτά απήχθη από ομάδα ενόπλων τον Αύγουστο του 1976 και εξαφανίστηκε χωρίς ίχνη.

Πέρασαν 24 χρόνια πριν ομάδα ειδικών επιβεβαιώσουν ότι ο Οράθιο ήταν ένας από τους 30 νέους που δολοφονήθηκαν από τον στρατό, σε μια μαζική δολοφονία αντεκδίκησης για τη δολοφονία ενός στρατηγού από αριστερούς αντάρτες.  

Μετά το πραξικόπημα του 1976, οι στρατιωτικοί κινήθηκαν γρήγορα για να συντρίψουν κάθε πιθανή αντιπολίτευση, δολοφονώντας τελικώς περίπου 30.000 ανθρώπους σχεδόν όλους μη μάχιμους.

Τους τελευταίους μήνες η ιστορική συναίνεση που είχε επιτευχθεί, τέθηκε σε αμφισβήτηση από τη νυν κεντροδεξιά κυβέρνηση του προέδρου Μαουρίτσιο Μάκρι.

Η κυβέρνησή του εκτιμά ότι στη διάρκεια της χούντας τα θύματα ήταν περίπου 9.000, παραπέμποντας στα προσωρινά στοιχεία που είχε δώσει η ειδική επιτροπή, η οποία είχε συγκροτηθεί μετά την πτώση της χούντας το 1983, παρόλο που η ίδια η χούντα ανέφερε σε επικοινωνίες το 1978 με τις μυστικές υπηρεσίες της Χιλής ότι είχε σκοτώσει 22.000.   

Οι Μητέρες της Πλατείας του Μάη, έχοντας συναίσθηση ότι ο χρόνος τους τελειώνει, δηλώνουν τη βαθιά ανησυχία τους για τις προσπάθειες να «ξεπλυθεί» η Ιστορία στην Αργεντινή και σε όλο τον κόσμο.

«Μεταξύ μας υπάρχουν μητέρες που γλύτωσαν από το Ολοκαύτωμα για να χάσουν τελικώς τα παιδιά που γέννησαν στην Αργεντινή από μια άλλη δικτατορία- γνωρίζουμε λοιπόν ότι αυτές οι τραγωδίες μπορούν να επαναληφθούν» λέει η Γκαστελού.

«Οι στρατιωτικοί της Αργεντινής πήραν μαθήματα από τους Ναζί», λέει η 90χρονη επιζήζασα του Άουσβιτς, Σάρα Ρους.

Η Σάρα εγκαταστάθηκε στην Αργεντινή μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ο γιος της Ντανιέλ δολοφονήθηκε από τη χούντα το 1977.

«Δεν έχω ούτε τα κόκαλα του για να θάψω» λέει η Ρους, που είναι Πολωνικής καταγωγής.

Δίπλα στις Μητέρες συγκροτήθηκε άλλη μια οργάνωση «Οι Γιαγιάδες της Πλατείας του Μάη» -γυναίκες που αναζητούν τα παιδιά των παιδιών τους- δηλαδή των παιδιά απαχθεισών εγκύων γυναικών, που δολοφονούνταν αφού γεννούσαν και τα νεογέννητα «υιοθετούσαν» οικογένειες στρατιωτικών.

Οι γιαγιάδες ψάχνουν τα εγγόνια τους και μόλις πριν από μερικές ημέρες ανακοίνωσαν ότι ταυτοποίησαν, με εξετάσεις DNA, το 112ο «χαμένο» παιδί -τον 40χρονο σήμερα γιο των «εξαφανισμένων» Ενρίκε Μπουσταμάντε και Ίρις Σολέρ.

Πηγή www.efsyn.gr